Abstrakt

Stały i długotrwały uszczerbek na zdrowiu ustala się na podstawie tabeli, która od czasu jej wejścia w życie, tj. od 1968 r., nie została zmieniona w istotny sposób. Powstaje więc pytanie, czy wymienione w tabeli postacie uszczerbków na zdrowiu odzwierciedlają ustawowe pojęcia uszczerbków na zdrowiu.

Przedmiotem opracowania jest omówienie pojęć stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, co wymaga wyjaśnienia poszczególnych terminów składających się na obie definicje. Doprowadzi to także do określenia cech uszczerbku na zdrowiu.

Autorka omawia także odniesienie definicji stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu do pojęcia szkody na osobie w ujęciu prawa cywilnego.

Uwagi wstępne

Stały i długotrwały uszczerbek na zdrowiu jest przesłanką nabycia przez ubezpieczonego jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych¹). Stałym uszczerbkiem na zdrowiu zgodnie z art. 11 ust. 2 WypadkiU jest naruszenie sprawności organizmu powodujące upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. Natomiast długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu jest takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający sześć miesięcy, mogące ulec poprawie (art. 11 ust. 3 WypadkiU). Rodzaje stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu są stypizowane w tabeli będącej załącznikiem do rozporządzenia z 18.12.2002 r.², która określa poszczególne uszkodzenia narządów, organów i inne zmiany w stanie zdrowia. Obecne definicje uszczerbków na zdrowiu zostały przejęte z poprzedniej ustawy z 12.6.1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych³. Natomiast w jeszcze wcześniejszej ustawie z 23.1.1968 r. o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadku przy pracy⁴ nie było definicji uszczerbku na zdrowiu - był on określany jako trwały stan powodujący niezdolność do zarobkowania. Trzeba zauważyć, iż to określenie w znacznym stopniu różni się od obecnych definicji stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Pojęcie uszczerbku na zdrowiu w WypadkiU68 było skonstruowane z dwóch expressis verbis wyrażonych elementów: biologicznego (uszczerbek na zdrowiu) i ekonomicznego (niezdolność do zarobkowania). Obecna regulacja wyraźnie eksponuje biologiczną ocenę uszczerbku na zdrowiu, ponieważ odnosi się tylko do zmian obejmujących stan zdrowia ubezpieczonego, czyli naruszenie sprawności organizmu powodujące [...]