Monitor Prawa Pracy

nr 9/2004

Obowiązki pracodawcy - co każdy szef wiedzieć powinien

Agata Gawrońska-Juźwik
Abstrakt

Godność pracownika

Pracodawca jest zobowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Łączy się z tym zakaz stosowania jakiejkolwiek dyskryminacji w zatrudnieniu, bezpośredniej lub pośredniej, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.

Osoba, wobec której pracodawca naruszył nakaz równego traktowania, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Przy czym zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości musi być ono adekwatne do poniesionej szkody.

Zakazu dyskryminacji nie będzie naruszać zasady proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń w stosunku do wymiaru czasu pracy.

Z zakazu dyskryminacji i obowiązku poszanowania godności pracownika wynika również obowiązek pracodawcy przeciwdziałania nękaniu, poniżaniu pracownika i innym zachowaniom narażającym go na mobbing.

Z orzecznictwa:

„W myśl art. 24 § 1 KC w zw. z art. 300 KP o naruszeniu dobra osobistego można mówić jedynie wtedy, gdy działanie drugiej strony było bezprawne” - wyrok SA z 14.5.1998 r., III APa 18/98.

„Nakaz równego traktowania pracowników (art. 112 KP) i zakaz ich dyskryminacji w stosunkach pracy (art. 113 KP) nie dotyczy równego traktowania stron stosunku pracy (pracodawcy i pracownika)” - wyrok SN z 5.2.1998 r., I PKN 510/97, OSNP Nr 4/1999, p. 115.

„Kandydat do pracy zgłaszający się na ofertę pracodawcy dyskryminującą ze względu na płeć (art. 113 KP), który nie został zatrudniony, może dochodzić odszkodowania w granicach tzw. ujemnego interesu (culpaincontrahendo) na podstawie przepisów o czynach niedozwolonych (art. 415 KC)” - wyrok SN z 24.3.2000 r., I PKN314/99, OSNP Nr 15/ 2001, p. 480.

„Uzasadnione okolicznościami polecenie udania się na komisariat policji w celu zbadania stanu trzeźwości pracownika nie narusza jego godności” - wyrok SN z 15.10.1999 r., I PKN 309/99, OSNP Nr 5/2002, p. 147.

Zatrudnienie pracownika

Ustawa z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. Nr 99, poz. 1001) nałożyła na pracodawcę obowiązek bieżącego informowania powiatowego urzędu pracy o wolnych miejscach zatrudnienia lub miejscach przygotowania zawodowego.

Pracodawca, zawierając z pracownikiem stosunek pracy, ma obowiązek[...]