Abstrakt
Umowy kadry menedżerskiej przewidujące rekompensatę za zwolnienie przed upływem okresu objętego gwarancją zatrudnienia mogą być oceniane z punktu widzenia ich celu i zasad współżycia społecznego. A w przypadku niezgodności z tymi zasadami są one nieważne. Wyrok SN z 4.6.2002 r., I PKN 371/01 |
Stan faktyczny
Do zajęcia takiego stanowiska SN doszedł, jak można sądzić, na gruncie niespornego stanu faktycznego, który sprowadza się do stwierdzenia, iż umowy 2 członków zarządu spółki przewidywały ich zatrudnienie do 30.9.2000 r., a w przypadku wcześniejszego zwolnienia mieli otrzymać odprawę w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia. Nowy właściciel firmy wręczył im wypowiedzenia, w wyniku których ich umowy zostały rozwiązane dokładnie 30.9.2000 r. Byli członkowie zarządu wystąpili do Sądu Pracy o wypłatę odszkodowania, a sąd I instancji uwzględnił ich żądania. Sąd II instancji stwierdził, że żądanie odprawy w tym stanie faktycznym jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
SN, oddalając kasację powodów, w pełni podzielił stanowisko zajęte przez Sąd II instancji, a mianowicie – że ich roszczenia są niezasadne.
Zaistniałe wątpliwości
Treść stanowiska SN z punktu widzenia działania przepisu art. 65 § 2 KC nie może budzić zastrzeżeń – i nie budzi – co do zasady. Tym bardziej że do rozwiązania umów kadry menedżerskiej doszło dokładnie w granicznej dacie 30.9.2000 r. Powodowie mieli zagwarantowane zatrudnienie do 30.9.2000 r. Oznacza to – niezależnie od tego, na gruncie jakiego prawa (cywilnego czy pracy) będzie rozstrzygany spór co do daty rozwiązania stosunku – że:
- po myśli art. 111 § 1 KC – termin okresu gwarancji zatrudnienia skończył się z upływem 30.9.2000 r.;
- po myśli art. 32 § 2 KP – rozwiązanie umowy nastąpiło z upływem okresu wypowiedzenia, a więc z upływem 30.9.2000 r.
Po 30.9.2000 r., a więc od 1.10.2000 r., powodowie nie mieli już zagwarantowanego zatrudnienia. Tak więc bez uciekania się do treści art. 58 § 2 KC żądanie powodów należało uznać za oczywiście niezasadne. Wszak do 30.9.2000 r., a więc do końca okresu działania gwarancji, powodowie byli zatrudnieni. Tym niemniej na kanwie glosowanego stanowiska nasuwają się refleksje natury ogólnej, dotyczące sposobu formułowania stanowiska przez SN, oceny ważności całej umowy w następstwie nieważności jej części oraz kwalifikacji prawnej umowy kadry menedżerskiej z punktu widzenia właściwości sądu.
Konkluzje
SN, zajmując stanowisko w przedmiotowej sprawie, nie powinien budować go poprzez użycie zdania modalnego o charakterze problematycznym1. Wszak sądy, sprawując wymiar sprawiedliwości, rozstrzygają spory na kanwie prawa materialnego, które to z punktu widzenia działania art. 65 KC jednoznacznie nakazuje, poprzez użycie zwrotu „należy”, dokonywać wykładni w ramach określonych kryteriów. Oznacza to, że każde postanowienie umowne należy, a nie [...]