Monitor Prawa Pracy
nr 11/2004
Administracyjna kontrola prawa pracy
Autor jest profesorem zwyczajnym, profesorem Jean Monneta europejskiego prawa socjalnego, kierownikiem Katedry Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, członkiem Komitetu Praw Społecznych Rady Europy.
Abstrakt
W trakcie XIV cyklu nadzoru nad przestrzeganiem przez państwa członkowskie ratyfikowanych postanowień Europejskiej Karty Społecznej Komitet Praw Społecznych1- organ stanowiący standardy w zakresie europejskiego prawa pracy oraz nadzorujący ich przestrzeganie przez władze państw członkowskich - wypracował kryteria oceny skuteczności administracyjnej kontroli prawa pracy realizowanej przez państwową inspekcję pracy.
W ramach niniejszego opracowania Autor zajmie się wyłącznie postrzeganiem przez Komitet Praw Społecznych Rady Europy obowiązku sformułowanego w art. 3 ust. 2, czyli stworzenia i następnie utrzymania administracyjnego systemu kontroli nad przestrzeganiem przepisów prawa pracy.
Uwagi wstępne
Europejska Karta Społeczna2nakłada na władze państw członkowskich Rady Europy obowiązek zapewnienia pracownikom prawa do pracy w bezpiecznych i higienicznych warunkach (art. 3)3. Władze państw członkowskich są zatem zobowiązane wspólnie z partnerami społecznymi (przedstawicielami pracowników i pracodawców) do określenia i realizacji spójnej krajowej polityki społecznej w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony zdrowia pracowników, a także do przeprowadzania okresowych przeglądów tej polityki. Głównym celem krajowej polityki społecznej w państwach członkowskich Rady Europy jest poprawa bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zapobieganie wypadkom i zagrożeniom dla zdrowia pracowników, wynikającym z pracy, związanym z pracą lub występującym w trakcie pracy. W szczególności powołany przepis art. 3 EKS nakłada na władze państw, które ratyfikowały Kartę, obowiązek ograniczenia do minimum przyczyn zagrożeń związanych ze środowiskiem pracy (ust. 1). W związku z powyższym władze państw członkowskich Rady Europy mają obowiązek wydawać przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy (ust. 2) oraz zapewniać środki kontroli stosowania tych przepisów (ust. 3). Są również zobowiązane popierać stopniowy rozwój powszechnie dostępnych dla wszystkich pracowników służb medycyny pracy (ust. 4).
Obowiązek państw członkowskich stworzenia skutecznego systemu inspekcji pracy
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, iż zakres przedmiotowy przepisu art. 3 ust. 2 Karty częściowo pokrywa się z regulacją prawną zamieszczoną w art. 20 ust. 5 podstawowej EKS oraz art. A ust. 4 zrewidowanej EKS. Każdy z dwóch ostatnio wymienionych przepisów zawiera identyczną treść i nakłada na władze tych państw członkowskich Rady Europy, które ratyfikowały EKS z 1961 r. lub zrewidowaną EKS z 1996 r., obowiązek utrzymania odpowiedniego, stosownego do warunków krajowych systemu inspekcji pracy. Przepisy te nie podlegają jednak [...]
