Abstrakt
Odmowę uwolnienia środków zgromadzonych na rachunku VAT powinny poprzedzać ustalenia co do realności obawy powstania (i związanego z tym ryzyka niewykonania) zaległości podatkowych. Niewystarczające w tej mierze jest skupienie się na okolicznościach dotyczących innych podmiotów gospodarczych niż strona skarżąca (…). Organy nie udowodniły, że odmowa uwolnienia środków zgromadzonych na rachunku VAT jest uzasadniona, bo nie wskazały, nawet w przybliżeniu, jaka kwota zaległości wchodzi w grę, czy istnieje ryzyko, że ta kwota nie zostanie wykonana w związku z sytuacją ekonomiczną skarżącego, czy z uwagi na fakt, że dotychczasowe zobowiązania były nieterminowo opłacane przez podatnika.
Wyrok WSA w Łodzi z 16.12.2021 r., I SA/Łd 721/21
(…) Wnioskiem z (...) 2020 r. J.N. (dalej: skarżący) zwrócił się do Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego Ł.-B. o wyrażenie zgody na przekazanie środków w kwocie 20 000 zł zgromadzonych na rachunku VAT na rachunek ogólny. Organ I instancji decyzją z (...) 2021 r., na podstawie art. 108b ust. 5 pkt 2 lit. b) ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106, ze zm.; dalej: VATU), odmówił wydania zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT w kwocie 20 000 zł, z uwagi na wystąpienie uzasadnionej obawy, że wystąpi zaległość z tytułu podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych wraz z odsetkami, która przewyższy kwotę 20 000 zł w związku ze stwierdzonym stanem faktycznym budzącym wątpliwości co do prawidłowości odliczenia podatku VAT w składanych przez podatnika deklaracjach VAT-7, jak i zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez E.S.Po rozpatrzeniu odwołania od tej decyzji Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł. (dalej: DIAS, organ odwoławczy) decyzją z (...) 2021 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji.W skardze na tę decyzję skarżący zaskarżył ją w całości, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego mających wpływ na wynik, tj.:
1) art. 108b ust. 5 pkt 2 lit. b) VATU poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu w ślad za organem I instancji, iż okoliczności dotyczące wyłącznie kontrahenta strony mogą przemawiać za uzasadnioną obawą powstania jej zaległości podatkowych i w konsekwencji utrzymaniem w mocy decyzji odmawiającej wyrażenia zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT;2) art. 108b ust. 1 VATU poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji utrzymanie w mocy decyzji odmawiającej stronie wyrażenia zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT, w sytuacji gdy argumentacja organu odnosi się wyłącznie do działań, zaniechań i ogólnej sytuacji kontrahenta strony, co prowadzi do przerzucania odpowiedzialności za cudze zaniechania bezpośrednio na stronę;3) art. 122 w zw. z art. 187 § 1 i art. 188 ustawy z 2.8. 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540, dalej: OrdPU) poprzez bezzasadne niepodjęcie działań w celu ustalenia, czy strona zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów płatności za faktury nr (...) z (...) 2020 r. oraz nr (...) z (...) 2020 r. w części dokonanej z naruszeniem obowiązku wynikającego z art. 19 ustawy z 6.3.2018 r. Prawo przedsiębiorców, w sytuacji gdy powyższa okoliczność jest dla organu podstawą dla powzięcia uzasadnionej obawy powstania zaległości podatkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych;4) art. 121 § 1 w zw. 122 w zw. z art. 191 OrdPU poprzez:a) przedwczesne, a tym samym bezzasadne ustalenie przez organ, że wystąpiła uzasadniona obawa powstania zaległości podatkowej, w sytuacji gdy nie wskazuje na to zebrany w sprawie materiał dowodowy, b) prowadzenie postępowania w sposób, który nie ma nic wspólnego z realizacją zasady budzenia zaufania do organu podatkowego, z uwagi na fakt, iż o ewentualnych wątpliwościach dotyczących kontrahenta strona dowiedziała się dopiero z uzasadnienia wydanej decyzji organu I instancji, choć w toku postępowania zainicjowanego wnioskiem wielokrotnie kontaktował się z organem podatkowym i wielokrotnie istniała możliwość na wcześniejszym etapie postępowania podjęcia kroków zmierzających do usunięcia ewentualnych wątpliwości; c) wskazywanie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (strona 7), iż stan faktyczny sprawy budzi wątpliwości odnośnie rzetelności faktur będących w posiadaniu strony przy jednoczesnym braku aktywności we wszczętej i przewlekle prowadzonej przez Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego Ł.-B. kontroli podatkowej w zakresie podatku od towarów i usług za okres od 1.1.2020 r. do 30.4.2021 r., w toku której od niemalże 4 miesięcy organ pozostaje całkowicie bierny,5) art. 210 § 4 w zw. z art. 121 § 1 OrdPU poprzez sporządzenie uzasadnienia skarżonej decyzji w oparciu o okoliczności dotyczące niemalże wyłącznie kontrahenta strony, pomimo iż organ dysponował wiedzą w tym zakresie już w toku prowadzonego postępowania, a o skali swoich wątpliwości podatnika nie informował na bieżąco, przy czym bezsprzeczne jest, że strona nie ponosi odpowiedzialności za sprawy podatkowe ani księgowe swoich kontrahentów. (…)