Abstrakt

W toku kontroli podatkowej kontrolujący może żądać udostępnienia dokumentów, które są potrzebne do dokonania ustaleń niezbędnych z punktu widzenia przedmiotu kontroli. W konkretnym przypadku może się z pewnością zdarzyć, że kontrolowany nie będzie chciał przedstawić kontrolującemu żądanego dokumentu lub żądanych dokumentów; bynajmniej nie dlatego, że ujawnią one jego bezprawne działania, ale dlatego, że – przykładowo – jest pewien, że nie mają znaczenia dla wyników kontroli, a wyjawią okoliczności istotne dla danego przedsiębiorstwa lub dla innych osób, co może spowodować wręcz niepowetowaną dla nich szkodę.
Odmowa udostępnienia dokumentu w toku kontroli podatkowej może doprowadzić do postawienia osobie, która odmówiła udostępnienia dokumentu, zarzutu popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego udaremnienia lub utrudniania wykonania czynności służbowej (art. 83 § 1–2 KKS). Zakładając, że niekiedy odmowa udostępnienia dokumentu nie następuje w celu uniknięcia niewygodnych ustaleń w toku kontroli podatkowej, lecz w celu ochrony ważnych dla kontrolowanego lub osób trzecich dóbr prawnych, warto przeanalizować możliwości obrony przed takim zarzutem.