Abstrakt

Artykuł 9 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że podmioty prawa publicznego, takie jak gminne jednostki budżetowe będące przedmiotem postępowania głównego, nie mogą być uznane za podatników podatku od wartości dodanej, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności przewidzianego w tym przepisie.
Stanowisko Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej: TSUE, Trybunał) jest zgodne z uchwałą wydaną 24.6.2013 r. w tej samej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA) w poszerzonym składzie 7 sędziów (I FPS 1/13). Trybunał nie zgodził się ze stanowiskiem Ministra Finansów i uznał, że jednostki budżetowe nie są odrębnymi od gminy podatnikami VAT, a zatem ich obroty z działalności gospodarczej powinny być scalone w jednej deklaracji VAT składanej przez gminę. Z jednej strony oznacza to istotne zmiany w rozliczeniach VAT samorządów, które będą musiały scentralizować swoje rozliczenia na poziomie gminy. W formie gminnych jednostek budżetowych działają np. szkoły, przedszkola, ośrodki sportowe, czasem jednostki wykonujące zadania związane z dostawą wody i odprowadzaniem ścieków. Wykładnia unijnego Trybunału jest odmienna od dotychczasowej praktyki stosowanej w większości gmin, które postępowały zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów i traktowały jednostki budżetowe jako odrębnych podatników. Z drugiej strony wyrok daje możliwości odzyskania podatku VAT od inwestycji, które zostały zrealizowane przez gminę, a następnie były wykorzystywane w jednostce budżetowej do wykonywania czynności opodatkowanych. Może to dotyczyć przykładowo inwestycji wodno-kanalizacyjnych czy obiektów sportowych.
Wyrok TSUE z 29.9.2015 r. w sprawie C-276/14 (Gmina Wrocław)