Monitor Podatkowy

nr 5/2015

Niedostateczna kapitalizacja – kalkulacja limitu odsetek zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu

Marcin Jamroży
Partner w Rödl & Partner
Anna Główka
radca prawny w Rödl & Partner w Warszawie.
Abstrakt

Wnioskodawca będzie miał prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszystkich zapłaconych odsetek od pożyczek zaciągniętych do 31.12.2014 r. na zasadach wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 PDOPrU w brzmieniu obowiązującym przed 1.1.2015 r. Natomiast odsetki od zaciągniętego w 2015 r. zadłużenia wobec spółki matki nie będą mogły stanowić kosztu uzyskania przychodów w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego wnioskodawcy pozostaje do całkowitej kwoty zadłużenia. Stan faktyczny Wnioskodawca (spółka akcyjna) należy do Grupy X w Polsce. Wnioskodawca ma większościowego właściciela (spółka matka), którego z kolei większościowym właścicielem jest spółka francuska. Do Grupy X należy również francuska spółka XX, która zajmuje się udzielaniem pożyczek dla spółek z Grupy, w tym dla wnioskodawcy. Spółka XX nie jest bezpośrednim akcjonariuszem wnioskodawcy. Prowadzenie działalności gospodarczej przez wnioskodawcę wiąże się z ponoszeniem znacznych nakładów inwestycyjnych o charakterze modernizacyjnym. W celu ich sfinansowania wnioskodawca zaciągnął przed 31.12.2014 r. pożyczki u spółki matki oraz u spółki XX. Środki z pożyczki zostały przekazane na rachunek bankowy wnioskodawcy przed 31.12.2014 r. Zadłużenie wnioskodawcy z tytułu pożyczki wobec spółki matki nie przekracza limitu, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 PDOPrU w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2014 r., tj. trzykrotności kapitału zakładowego. Równocześnie zadłużenie wobec XX, zgodnie z zapisami art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 PDOPrU w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2014 r., nie podlega ograniczeniom niedostatecznej kapitalizacji. Dodatkowo wnioskodawca może posiadać okresowo zadłużenie wobec spółki matki i spółek sióstr z tytułu niezapłaconych faktur za świadczone usługi, jednakże po uwzględnieniu zadłużenia z tytułu pożyczek od spółki matki łączna kwota zadłużenia nie spowoduje przekroczenia limitu trzykrotności kapitału zakładowego. Łączne zadłużenie wnioskodawcy wobec podmiotów powiązanych będzie przekraczało limity, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 PDOPrU w brzmieniu obowiązującym od 1.1.2015 r., tj. wartość kapitału własnego. Rok podatkowy wnioskodawcy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Wnioskodawca planuje zaciągnięcie kolejnej pożyczki od spółki matki w drugiej połowie 2015 r. Środki z tej pożyczki zostaną faktycznie przekazane wnioskodawcy w momencie zawarcia umowy. Wnioskodawca wystąpił do organu podatkowego z pytaniem, w jaki sposób powinien być kalkulowany w 2015 r. limit wynikający z zapisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 PDOPrU oraz jak powinny być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów roku 2015 odsetki od pożyczek zaciągniętych do 31.12.2014 r. i zaciągniętych od 1.1.2015 r. Zajmując własne stanowisko, wnioskodawca stwierdził, że w 2015 r. kalkulowanie limitu zadłużenia oraz odsetek, które będą mogły stanowić koszt uzyskania przychodu w odniesieniu do pożyczek zaciągniętych do 31.12.2014 r. oraz po 1.1.2015 r., powinno odbywać się w sposób przedstawiony w poniższym przykładzie.

Przykład – założenia liczbowe:

Kapitał zakładowy 150 000 zł
Kapitał własny 300 000 zł
Wartość zadłużenia z tytułu pożyczki udzielonej do 31.12.2014 r.
przez spółkę matkę
110 000 zł, wartość zapłaconych odsetek od tego zadłużenia – 1 650 zł
Wartość zadłużenia z tytułu pożyczki udzielonej do 31.12.2014 r. przez podmiot powiązany XX 270 000 zł, wartość zapłaconych odsetek od tego zadłużenia – 4 000 zł
Wartość zadłużenia z tytułu pożyczki udzielonej w 2015 r.
przez spółkę matkę
240 000 zł, wartość zapłaconych odsetek od tego zadłużenia – 3 600 zł
Zadłużenia z innych tytułów wobec podmiotów powiązanych brak
Termin zapłaty odsetek ostatni dzień roboczy danego roku
Zatem:
Zadłużenie na ostatni dzień miesiąca poprzedzający miesiąc zapłaty odsetek zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 PDOPrU według brzmienia od 2015 r. 620 000 zł
Limit niedostatecznej kapitalizacji przekroczony o 320 000 zł (620 000 zł – 300 000 zł)
Równocześnie w wartości zadłużenia wynoszącego 620 000 zł kwotę 380 000 zł stanowi zadłużenie powstałe do 31.12.2014 r., zatem do tego zadłużenia mają zastosowanie zapisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 PDOPrU w brzmieniu obowiązującym do końca 2014 r. – skutkiem czego, pomimo przekroczenia obowiązującego w 2015 r. limitu w wysokości kapitału własnego, zapłacone w kwocie 5 650 zł odsetki od przedmiotowego zadłużenia zaciągniętego do 31.12.2014 r. w całości stanowią koszty uzyskania przychodu. Natomiast odsetki w kwocie 3600 zł od powstałego w 2015 r. zadłużenia wobec spółki matki (pożyczka na kwotę 240 000 zł) nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego wnioskodawcy pozostaje do całkowitej kwoty zadłużenia (z kosztów uzyskania przychodu należy wyłączyć 320/620 × 3600 zł = 1858 zł 06 gr). Organ uznał stanowisko wnioskodawcy za poprawne, stwierdzając, że będzie miał on prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszystkich zapłaconych odsetek od pożyczek zaciągniętych do 31.12.2014 r. na zasadach wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 PDOPrU w brzmieniu obowiązującym przed 1.1.2015 r. Natomiast odsetki od zaciągniętego w 2015 r. zadłużenia wobec spółki matki nie będą mogły stanowić kosztu uzyskania przychodów w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego wnioskodawcy pozostaje do całkowitej kwoty zadłużenia. Organ stwierdził jednak, że nie może odnieść się do wyliczeń wskazanych przez wnioskodawcę, ponieważ ich prawidłowość bądź nieprawidłowość podlega weryfikacji przez właściwy organ podatkowy w toku np. postępowania kontrolnego, podatkowego bądź czynności sprawdzających.