Abstrakt

W artykule omówiono regulacje prawne dotyczące czynności operacyjno-rozpoznawczych wywiadu skarbowego oraz pojawiające się problemy z ich stosowaniem.WprowadzenieDbałość o kondycję finansów publicznych w Polsce spoczywa przede wszystkim na Ministrze Finansów. W podległym mu ministerstwie wyodrębniono wyspecjalizowany pion kontroli skarbowej określany mianem „wywiadu skarbowego” – aparat wyposażony w korpus funkcjonariuszy, których uprawnienia i kompetencje przez wiele lat ulegały stopniowej ewolucji. Jego zadaniem jest realizacja przedmiotowego zakresu kontroli skarbowej, w tym m.in. ujawnianie niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej oraz kontrola przychodów pochodzących ze źródeł nieujawnionych¹. Wywiad skarbowy został stworzony w celu zwiększenia skuteczności kontroli skarbowej przy realizacji jej ustawowych zadań poprzez możliwość prowadzenia działań w sposób niejawny. Zamierzeniem ustawodawcy było stworzenie instytucji, która z jednej strony mogłaby pozyskiwać dowody, których zespół kontrolny w tradycyjnej procedurze kontrolnej zdobyć by nie mógł, a które to dowody mogłyby być wykorzystane podczas tego postępowania. Z drugiej strony wywiad miałby weryfikować podejrzenia co do popełnienia przestępstw i wykroczeń skarbowych². Zamierzeniem niniejszego opracowania jest zwięzłe omówienie regulacji prawnych dotyczących czynności operacyjno-rozpoznawczych wywiadu skarbowego oraz zaakcentowanie pojawiających się problemów z ich stosowaniem. W tym celu wykorzystano metodę analityczno-prawną oraz dogmatyczną – oparte na analizie obowiązujących aktów prawnych, orzecznictwa sądowego oraz literatury prawniczej.Ustawa o kontroli skarbowej³ (dalej: KontrSkarbU) wyróżnia następujące metody wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych przez wywiad skarbowy:

– obserwacja i rejestracja zdarzeń w miejscach publicznych,– kontrola operacyjna,– niejawne nadzorowanie wytwarzania, przemieszczania i przechowywania przedmiotów przestępstwa i obrotu nimi, tzw. przesyłka niejawnie nadzorowana,– tajni współpracownicy.