Abstrakt

W artykule omówiono praktykę stosowania art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 17.7.2012 r. – analiza wybranych orzeczeń sądów administracyjnych.Wątpliwości NSAW ostatnim czasie w orzecznictwie nie tylko sądów administracyjnych, ale także Trybunału Konstytucyjnego (dalej: Trybunał lub TK) poświęcono szczególną uwagę kwestii przedawnienia zobowiązań podatkowych. Jednym z zagadnień poddanych analizie było zawieszenie biegu terminu przedawnienia z uwagi na wszczęcie postępowania karnego skarbowego. W myśl art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej (dalej: OrdPU) zobowiązanie podatkowe zasadniczo przedawnia się z upływem 5 lat, począwszy od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jednakże ustawodawca przewidział dwie instytucje mogące wpłynąć na zmianę momentu przedawnienia zobowiązania podatkowego: zawieszenie biegu terminu przedawnienia oraz przerwanie biegu terminu przedawnienia. W przypadku zaistnienia pierwszej z powyższych okoliczności termin przedawnienia ulega przedłużeniu o czas, przez który jego bieg był zawieszony. Natomiast w przypadku przerwania biegu terminu przedawnienia biegnie on od początku.Artykuł 70 § 6 pkt 1 OrdPU stanowi, że bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym co do ustalenia zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: Konstytucja RP) art. 70 § 6 pkt 1 OrdPU zostało zainicjowane przez Naczelny Sąd Administracyjny (dalej NSA), który postanowieniem z 5.4.2011 r. (I FSK 525/10) zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności wyżej wspomnianego przepisu z Konstytucją RP. Podstawą wątpliwości NSA było stwierdzenie, że kwestionowany przepis ­OrdPU dopuszcza zawieszenie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, o którym podatnik może w ogóle nie być poinformowany. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia następuje bowiem z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, tj. z chwilą wszczęcia postępowania ad rem, o czym podatnik nie jest zawiadamiany. Taka regulacja – zdaniem NSA – narusza zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego przezeń prawa, wynikającą z art. 2 Konstytucji, a także zasadę równości wynikającą z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.