Abstrakt
Bardzo ważnym zagadnieniem dla polskich podatników jest znajomość przepisów prawa wspólnotowego dotyczących problematyki opodatkowania gromadzenia kapitału. W tym celu należy dokonać analizy przepisów Dyrektywy Rady 2008/7/WE z 12.2.2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału Przepisy te były ostatnio nowelizowane w 2013 r.WprowadzenieW preambule do analizowanej dyrektywy prawodawca unijny stwierdził, że z uwagi na wprowadzenie wielu zmian do poprzednio obowiązującego aktu prawa unijnego dotyczącego omawianej problematyki – którym była Dyrektywa Rady 69/335/EWG z 17.7.1969 r. dotycząca podatków pośrednich od gromadzenia kapitału – powstała konieczność uchwalenia nowego aktu prawnego dotyczącego omawianej problematyki – nowej dyrektywy. Według przyjętych kryteriów klasyfikacyjnych do grona podatków pośrednich od gromadzenia kapitału – zwanych podatkami kapitałowymi – można zaliczyć:
a) podatki naliczane od wkładów kapitałowych do spółek i przedsiębiorstw,b) opłatę stemplową od papierów wartościowych oraz c) podatek od czynności restrukturyzacyjnych, który jest pobierany niezależnie od tego, czy działania te są związane z podwyższeniem kapitału czy też nie, czy powodują nierówne traktowanie, podwójne opodatkowanie i dysproporcje, które zakłócają swobodny przepływ kapitału,d) inne podatki pośrednie o podobnej konstrukcji, jak podatki kapitałowe wskazane powyżej w pkt a)–b).Uznał on przy tym, że w interesie rynku wewnętrznego leży ujednolicenie prawodawstwa dotyczącego podatków pośrednich od gromadzenia kapitału, tak aby w możliwie największym stopniu wyeliminować czynniki, które mogą zakłócać warunki konkurencji lub utrudniać swobodny przepływ kapitału. Zwrócił przy tym również uwagę, że konsekwencje gospodarcze podatku kapitałowego są niekorzystne dla łączenia i rozwoju przedsiębiorstw, w sytuacji gdy wspieranie inwestycji powinno być uznane za nadrzędny priorytet. Zdając sobie przy tym sprawę z tego, iż najlepszym rozwiązaniem – w analizowanej sytuacji – byłoby zniesienie podatku kapitałowego, prawodawca unijny odrzucił tę koncepcję. Jej wdrożenie doprowadziłoby do utraty przychodów budżetowych, co byłoby nie do przyjęcia dla państw członkowskich, które obecnie pobierają podatek kapitałowy. Opowiedział się za tym, by państwa członkowskie miały możliwość dalszego nakładania podatku kapitałowego na wszystkie przedmiotowe operacje lub ich część, przy założeniu jednak, że w danym państwie członkowskim musi być stosowana jednolita stawka podatku. Według niego państwo członkowskie, które podejmie decyzję o nienakładaniu podatku kapitałowego na wszystkie lub niektóre operacje objęte niniejszą dyrektywą, nie powinno mieć możliwości ponownego wprowadzenia takich podatków. W analizowanej preambule zwrócono przy tym uwagę, że koncepcja wewnętrznego rynku zakłada, iż podatek od gromadzenia kapitału – w ramach wewnętrznego rynku – przez spółkę lub przedsiębiorstwo nie może być naliczany więcej niż jeden raz. Hołdowanie tej zasadzie doprowadziło prawodawcę do sformułowania wniosku, zgodnie z którym w sytuacji gdy państwo członkowskie posiadające prawo do nałożenia podatku nie nakłada podatku kapitałowego na niektóre lub wszystkie operacje objęte dyrektywą 2008/7/WE, wówczas także żadne inne państwo członkowskie nie może nałożyć podatku na tego typu czynności. W preambule opowiedziano się także za niedopuszczalnością nakładania żadnego innego podatku pośredniego od gromadzenia kapitału, w przypadkach gdy pobierany jest podatek kapitałowy. Odrzucono także możliwość pobierania opłaty stemplowej od papierów wartościowych bez względu na ich pochodzenie i na to, czy reprezentują one kapitał własny spółki, czy też kapitał cudzy, którego źródłem mogłaby być pożyczka lub kredyt.