Monitor Podatkowy

nr 2/2014

Odpowiedzialność odszkodowawcza i jej skutki na gruncie podatku od towarów i usług – wybrane zagadnienia

Jarosław Ziółkowski
doradca podatkowy Independent Tax Advisers Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o.
Justyna Pułka
studentka V roku prawa na WPiA UŁ, praktykantka w klinice (rok akademicki 2011/2012).
Abstrakt

Przedmiotem niniejszego artykułu jest przede wszystkim próba odpowiedzi na pytanie, czy świadczenia wypłacane w związku ze spełnieniem się przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej mieszczą się w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Poruszone zostaną wybrane kwestie opodatkowania odszkodowania, z tym w szczególności z tytułu kary umownej oraz bezumownego korzystania z nieruchomości, przy czym jako punkt wyjścia przyjęto główne zasady konstrukcyjne podatku od wartości dodanej oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE). Wprowadzenie Ryzyko ekonomiczne jest jednym z najbardziej istotnych elementów prowadzenia działalności gospodarczej, podobnie jak wykorzystywanie prawnych instrumentów mających za zadanie minimalizację jego zaistnienia lub rekompensujących skutki niekorzystnych zdarzeń biznesowych. Jednym z typowych instrumentów wykorzystywanych przez przedsiębiorców w tym celu jest odpowiedzialność odszkodowawcza mająca podstawy w prawie cywilnym. Pomimo powszechności stosowania odpowiednich instytucji prawnych w tym zakresie kwestie związane z odpowiedzialnością odszkodowawczą wciąż rodzą poważne wątpliwości na gruncie prawa podatkowego. Przedmiotem niniejszego artykułu jest przede wszystkim próba odpowiedzi na pytanie, czy świadczenia wypłacane w związku ze spełnieniem się przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej mieszczą się w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Poruszone zostaną wybrane kwestie opodatkowania odszkodowania, z tym w szczególności z tytułu kary umownej oraz bezumownego korzystania z nieruchomości, przy czym jako punkt wyjścia przyjęto główne zasady konstrukcyjne podatku od wartości dodanej oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE).