Abstrakt

(…) jeżeli spółka realizując umowę ze zleceniodawcą działała przy zachowaniu zasad należytej staranności, a opóźnienie w wykonaniu usługi było niezależne od spółki i wynikało z okoliczności, na które spółka nie miała wpływu, to kara za nieterminowe wykonanie usługi spełnia warunki określone w art. 15 ust. 1 PDOprU, a zatem będzie mogła stanowić koszt uzyskania przychodów.Stan faktycznySpółka prowadzi w Polsce działalność gospodarczą w zakresie budownictwa. W umowach zawieranych przez spółkę z inwestorami określony jest zakres prac, termin wykonania, wysokość kaucji gwarancyjnej, okres, na jaki jest zatrzymywana, a także kary umowne za niedotrzymanie terminów wykonania prac. W okresie od marca 2011 r. do lipca 2012 r. spółka realizowała zadanie inwestycyjne, na wykonanie którego spółka podpisała dwie umowy regulujące zakres wykonywanych robót. Pierwsza z umów, obejmująca swoim zakresem roboty objęte dotacją unijną, została wykonana w terminie. Natomiast prace uregulowane w drugiej umowie zostały wykonane po upływie terminu umownego. Po wykonaniu i odbiorze tych robót spółka z tytułu ich wykonania wystawiła faktury VAT. Inwestor zatrzymywał kaucję gwarancyjną w wysokości 5% wartości na okres 5 lat od daty odbioru końcowego, tj. od lipca 2012 r. Zlecona usługa została przez spółkę wykonana w całości, a przy tym nie stwierdzono jakichkolwiek wad jej wykonania. Jednakże niedotrzymanie terminu wykonania prac w ramach jednej z umów skutkowało koniecznością zapłaty przez spółkę kary umownej, która została pobrana przez inwestora z zatrzymanej przez niego kaucji gwarancyjnej. Spółka otrzymała notę obciążeniową, w której była określona wysokość kary umownej. W tak przedstawionym stanie faktycznym spółka zadała pytanie, czy ma prawo uznać za koszty uzyskania przychodów karę umowną naliczoną za nieterminowe wykonanie ­robót.Zdaniem spółki kary umowne za nieterminową realizację przedmiotu umowy są kosztem uzyskania przychodu z uwagi na fakt, że nie zostały enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 1 PDOPrU jako koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Dyrektor IS w Katowicach uznał stanowisko spółki za właściwe, wskazując, że nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów kar umownych z tytułów wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 22 PDOPrU. W uzasadnieniu swojego stanowiska dyrektor IS podkreślił przy tym, że nieujęcie kosztów w tym katalogu nie oznacza automatycznie, że taki wydatek można uznać za koszt podatkowy, wskazując, że pomiędzy poniesionym kosztem a potencjalnym przychodem musi zaistnieć związek przyczynowo-skutkowy albo musi być to wydatek poniesiony w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Możliwość zaliczenia przez spółkę kary umownej w ciężar kosztów uzyskania przychodów dyrektor IS uzasadnił tym, że jeżeli spółka, realizując umowę ze zleceniodawcą, działała przy zachowaniu zasad należytej staranności, a opóźnienie w wykonaniu usługi nie wynikało z działania spółki, ale wynikało z okoliczności, na które spółka nie miała wpływu, to kara za nieterminowe wykonanie usługi spełnia warunki określone w art. 15 ust. 1 PDOPrU, a zatem będzie mogła stanowić koszt uzyskania przychodów.