Abstrakt
Interpretacja indywidualna Dyrektora IS w Katowicach z 16.1.2012 r., IBPP1/443-1518/11/AW
Za podmiot nieistniejący należy uznać podmiot, którego nie ma, czyli, innymi słowy, stanowi fikcję, przez co nie ma możliwości rzeczywistego wykonywania czynności opisanej na fakturze jako przedmiot zdarzenia gospodarczego. Kwalifikację taką wyklucza ustalenie, że dany podmiot istnieje (bez względu na to czy dopełnił obowiązku rejestracyjnego czy nie), a przy tym, że faktycznie wykonał czynność opisaną na fakturze. W takim bowiem przypadku rozliczenie podatku powinno być możliwe przez wzgląd na zasadę neutralności. Nie jest uzasadniony formalistyczny sposób interpretowania pojęć zawartych w art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) VATU.
Stan faktyczny
Wnioskodawca, zarejestrowany podatnik VAT, podpisał umowę z podwykonawcą na wykonanie robót budowlanych, w której kontrahent oświadczył, że jest płatnikiem podatku VAT. Spółka otrzymała od kontrahenta dwie faktury dokumentujące wykonanie usług, na których naliczono podatek VAT według stawki podstawowej 23%. Przedmiotowe faktury wystawione w dniu 29 kwietnia i 31 maja 2011 r., otrzymane przez wnioskodawcę odpowiednio w maju i czerwcu 2011 r. dotyczą wykonania tynków maszynowych, a więc robót budowlanych, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z zapewnieniami kontrahenta w składanych przez niego deklaracjach VAT-7 został wykazany podatek należny wynikający z przedmiotowych faktur VAT. Faktura wystawiona w dniu 29.4.2011 r. nr 1/2011 w związku z zapłatą w maju 2011 r. została, z uwagi na szczególny obowiązek podatkowy przy usługach budowlanych, ujęta przez kontrahenta w rejestrze sprzedaży za maj 2011 r. i wykazana w deklaracji VAT-7 za maj 2011 r. Deklaracja została złożona w urzędzie skarbowym w dniu 27.6.2011 r. Natomiast faktura nr 4/2011 wystawiona w dniu 31.5.2011 r. w związku z zapłatą w czerwcu 2011 r. została, zgodnie ze szczególnym obowiązkiem podatkowym przy usługach budowlanych, ujęta przez kontrahenta w rejestrze VAT za czerwiec 2011 r. i wykazana w deklaracji VAT-7 za czerwiec 2011 r.
Wnioskodawca dokonał odliczenia wykazanego na otrzymanych fakturach podatku naliczonego w miesiącu otrzymania tych faktur. Po złożeniu przez spółkę deklaracji VAT-7, w której wykazała podatek naliczony z ww. faktur, okazało się, że kontrahent złożył zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług w dniu 9.5.2011 r. i tym samym stał się czynnym podatnikiem VAT dopiero od 1.6.2011 r. W związku z tym podwykonawca w dniu wystawienia faktur nie był zarejestrowany na potrzeby podatku VAT.
W opisanym stanie faktycznym wnioskodawca zwrócił się do Ministra Finansów z prośbą o potwierdzenie, czy miał prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur za roboty budowlane w miesiącach ich otrzymania.
Zdaniem spółki, skoro nowelizacja ustawy o VAT na dzień 1.7.2011 r. w zakresie art. 88 ust. 3a pkt 1 była wykonaniem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22.12.2010 r. w sprawie C-438/09, to przed tym dniem (1.7.2011 r.), pomimo zapisu, że odliczenie podatku naliczonego nie przysługuje, gdy faktury zostały wystawione przez podmiot nieuprawniony, podatnik miał prawo zgodnie z wyrokiem ETS (po 22.12.2010 r.) do odliczenia VAT z opisanych faktur w miesiącu ich otrzymania.
Dyrektor IS w Katowicach uznał stanowisko spółki za prawidłowe i wskazał, że sam brak rejestracji kontrahenta nie stanowi przeszkody do realizacji prawa do odliczenia podatku VAT zapłaconego z tytułu nabycia usług wykonanych przez innego podatnika niezarejestrowanego jako czynny podatnik VAT, pod warunkiem że spełnione są następujące przesłanki:
– faktury otrzymane przez wnioskodawcę, jako podatnika VAT, dokumentują czynności faktycznie dokonane,
– czynności udokumentowane takimi fakturami są opodatkowane podatkiem VAT (tj. nie są to czynności zwolnione od podatku lub niepodlegające opodatkowaniu),
– zawierają dane niezbędne do ustalenia tożsamości osoby, która wystawiła te faktury, oraz rodzaju wykonanych usług,
– działania podejmowane zarówno przez wnioskodawcę, jak i kontrahenta nie miały na celu obejścia przepisów prawa,
– wnioskodawca nie wiedział i nie mógł wiedzieć o tym, że dana transakcja miała na celu obejście przepisów prawa,
– nabyte usługi budowlane wnioskodawca wykorzystywał do czynności opodatkowanych.
Komentarz podatkowy
Omawiana interpretacja dotyczy kwestii prawa do odliczenia VAT wykazanego na fakturze wystawionej przez podmiot niezarejestrowany jako czynny podatnik VAT.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 VATU (ustawa z 11.3.2004 r. o podatku dochodowym od towarów i usług, t.j. Dz.U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 VATU, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W praktyce uważa się, że prawo do odliczenia podatku naliczonego jest podstawowym prawem podatnika. Jest ono także fundamentalnym elementem systemu VAT, który umożliwia zachowanie zasady neutralności tego podatku. Niemniej przepisy polskiej VATU przewidują wiele sytuacji, w których podatnikowi nie przysługuje możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pomimo że [...]