Abstrakt

Interpretacja indywidualna Dyrektora IS w Poznaniu z 2.9.2011 r., ILPP2/443-885/11-4/EN

Oznacza to, że z punktu widzenia VAT każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem. Podatnikiem nie jest samo konsorcjum. Dlatego też podmioty działające w ramach konsorcjum powinny do wzajemnych rozliczeń oraz do rozliczeń z podmiotem, na rzecz którego konsorcjum świadczy usługę, stosować ogólne zasady w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Stan faktyczny

Grupa spółek, w tym wnioskodawca, zawarły umowę konsorcjum, której celem było wspólne uczestnictwo w przetargu na zawarcie umowy o realizację zamówienia publicznego polegającego na zaprojektowaniu i wybudowaniu terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego wraz z przekazaniem do użytkowania. Liderem konsorcjum została mianowana spółka prawa włoskiego, posiadająca oddział w Polsce. Lider występuje w imieniu pozostałych partnerów konsorcjum na podstawie stosownego upoważnienia, a także dokonuje w imieniu konsorcjum wszelkich rozliczeń finansowych oraz czynności związanych z tymi rozliczeniami (w szczególności wystawianie faktur VAT dla zamawiającego). Jednocześnie wszyscy partnerzy konsorcjum, w tym wnioskodawca, ponoszą wobec zamawiającego solidarną odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z umowy konsorcjum. Zgodnie z umową o współpracy realizacyjnej wszelkie faktury kosztowe partnerów konsorcjum i zewnętrznych dostawców wystawiane są na lidera konsorcjum.

Zgodnie z umową lider konsorcjum będzie jedynym podmiotem wystawiającym faktury VAT na zamawiającego. Partnerzy konsorcjum, w tym spółka, posiadają swój zakres obowiązków (prac) w ramach projektu. W szczególności, każdy partner konsorcjum zobowiązany jest do świadczenia określonych usług na rzecz konsorcjum. Do usług tych należy między innymi: projektowanie, nadzór, zarządzanie, administracja i inne podobne usługi. Ponadto niektóre towary i usługi dostarczane są przez zewnętrznych dostawców. Jednakże wszystkie faktury, zarówno faktury kosztowe partnerów konsorcjum (w tym również spółki), jak i zewnętrznych dostawców, wystawiane są na lidera konsorcjum. Natomiast lider konsorcjum nie wystawia żadnych tego rodzaju faktur. Faktury wystawiane przez partnerów dokumentują faktyczną sprzedaż podlegającą opodatkowaniu VAT, dokonywaną przez każdego z nich na rzecz konsorcjum. Po zakończeniu danego etapu projektu lider konsorcjum wystawia zamawiającemu tzw. fakturę zbiorczą, która dotyczy towarów dostarczonych i usług świadczonych przez konsorcjum, jak również zewnętrznych podwykonawców. Wskutek tego konsorcjum osiąga przychód, który zostanie następnie podzielony pomiędzy partnerów zgodnie z ich udziałem w konsorcjum. Co do zasady, powyższe kwoty przenoszone na partnerów konsorcjum na podstawie not uznaniowych lub obciążeniowych mogą stanowić, odpowiednio, przychód lub koszt każdego partnera.

W związku z powyższym spółka wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, w której zapytała, czy podział przychodów i kosztów konsorcjum pomiędzy jego partnerów stosownie do ich udziałów, dokonywany przez lidera konsorcjum w formie not uznaniowych i obciążeniowych, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług (dalej: VATU)¹.

Spółka wskazała, że w przypadku gdy partnerzy konsorcjum świadczą na jego rzecz usługi, dokumentują je fakturami VAT wystawianymi na lidera, który następnie ujmuje je w fakturze zbiorczej dla zamawiającego. Jednocześnie lider konsorcjum nie wystawia na rzecz pozostałych członków faktur, ponieważ nie może wystawiać faktur kosztowych sam sobie, oraz nie dostarcza partnerom konsorcjum towarów ani nie świadczy na ich rzecz usług. Wobec tego, zdaniem wnioskodawcy, podział przychodów i kosztów konsorcjum pomiędzy partnerów dokonywany przez lidera konsorcjum w formie not obciążeniowych i not uznaniowych nie podlega opodatkowaniu VAT zgodnie z VATU.

Dyrektor IS w Warszawie uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe, wskazując, że podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową, w działaniach konsorcjum realizują zaś wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Ponadto podmioty działające w ramach konsorcjum powinny do wzajemnych rozliczeń oraz do rozliczeń z podmiotem, na rzecz którego konsorcjum świadczy usługę, stosować ogólne zasady w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności. Wprawdzie podstawowym celem ustanowienia konsorcjum jest wspólna realizacja zamówień publicznych, jednakże podatnikiem VAT nie jest konsorcjum, lecz każda ze stron będzie działać w powyższym zakresie jako samodzielny i niezależny przedsiębiorca.

Komentarz podatkowy

Powyższa interpretacja dotyczy opodatkowania rozliczeń pomiędzy partnerami konsorcjum na gruncie przepisów VATU.

Konsorcjum to jedna z form współpracy pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami gospodarczymi. Jego celem jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu. W zakresie odrębności podmiotowej konsorcjum w świetle VATU organy podatkowe prezentują jednolite stanowisko, twierdząc, że konsorcjum nie jest odrębnym podatnikiem, ale grupą podmiotów gospodarczych realizujących wspólny cel, gdzie każdy członek zachowuje swoją osobowość prawnopodatkową i występuje jako indywidualny podatnik.

Wśród organów podatkowych istnieją natomiast rozbieżne stanowiska co do charakteru wzajemnych rozliczeń pomiędzy członkami konsorcjum. Interpretacje [...]