Czasopisma logo

Monitor Podatkowy

nr 11/2012

Traktowanie transakcji udzielania pożyczek jako czynności zwolnionych na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług oraz możliwość ich kwalifikacji jako czynności sporadycznych w myśl art. 90 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług

Natalia Bielińska
Autorka jest senior konsultantem Ernst & Young sp. z o.o.
Abstrakt

Interpretacja indywidualna Dyrektora IS w Warszawie z 26.6.2012 r., IPPP1/443-327/12-3/MP

Usługa udzielenia przez wnioskodawcę pożyczek stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy czym korzysta ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy. Świadczone przez wnioskodawcę usługi w zakresie udzielenia pożyczek nie spełniają wymagań do uznania ich jako czynności dokonywanych sporadycznie; w związku z tym zgodnie z przepisem art. 90 ust. 6 ustawy, kwoty należne z tytułu udzielonych pożyczek należy uwzględniać przy wyliczaniu proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy.


Stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe

Spółka jest podmiotem prowadzącym działalność w sektorze medialnym. Oprócz niej w sektorze tym działają też inne podmioty powiązane kapitałowo ze spółką (dalej: spółki z grupy). Z racji swojej pozycji na rynku oraz posiadanego majątku spółka często uzyskuje lepsze warunki finansowania niż poszczególne spółki z grupy, dlatego spółka udziela pożyczek tym spółkom z grupy, które potrzebują dofinansowania swojej bieżącej działalności. Średniorocznie zawieranych jest od kilku do kilkunastu umów pożyczek pomiędzy spółką a spółkami z grupy. Kwoty pożyczek udzielanych spółkom z grupy są materialne. Obsługą transakcji udzielania pożyczek zajmuje się w spółce Sekcja Zarządzania Płynnością Grupy (dalej: SZP). Zakres obowiązków SZP obejmuje obsługę płatności, obsługę kas gotówkowych, zarządzanie płynnością oraz współpracę i utrzymywanie kontaktów z bankami oraz innymi dostawcami usług finansowych.

Proces obsługi udzielanych pożyczek zajmuje ok. 6–7% czasu osób pracujących w SZP. W proces ten zaangażowane są też w bardzo niewielkim stopniu inne osoby pracujące w spółce (np. członkowie zarządu, prawnicy, osoby zajmujące się kwestiami rachunkowymi, podatkowymi).

Zaangażowanie zasobów spółki (innych niż środki finansowe) w udzielanie pożyczek jest minimalne. Natomiast ze względu na wielkość kwot oraz fakt, iż w roku 2012 najprawdopodobniej nastąpi spłata dużej części pożyczek, w tym pożyczek wraz ze wszelkimi odsetkami od największego pożyczkobiorcy, udział sprzedaży zwolnionej z tytułu udzielonych pożyczek w sprzedaży ogółem spółki będzie znaczny (może wynieść nawet około 30%). Spółka nie odlicza VAT z faktur kosztowych bezpośrednio związanych z funkcjonowaniem SZP. W związku ze spłatą należnych odsetek wątpliwości budzi kwestia ewentualnego uwzględnienia sprzedaży zwolnionej z VAT z tytułu udzielonych pożyczek przy obliczaniu współczynnika sprzedaży zgodnie z art. 90 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU).

W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym wnioskodawca (spółka) zwrócił się do Dyrektora IS w Warszawie o odpowiedź na dwa pytania:

1) czy poboczna działalność polegająca na udzielaniu pożyczek spółkom z grupy korzysta ze zwolnienia z VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 VATU oraz

2) czy spółka zobowiązana jest do uwzględnienia przy obliczaniu współczynnika sprzedaży zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 VATU kwot sprzedaży (w wysokości otrzymanych odsetek) związanych z udzielanymi pożyczkami.

W ocenie wnioskodawcy udzielanie pożyczek spółkom z grupy, mimo że stanowi działalność jedynie poboczną, korzysta ze zwolnienia z VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 VATU. Jednocześnie spółka jest zdania, że przy obliczaniu współczynnika sprzedaży zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 VATU nie należy uwzględniać tych kwot sprzedaży zwolnionej z VAT (w wysokości należnych odsetek), które są związane z udzielanymi pożyczkami, z uwagi na sporadyczny charakter transakcji.

Dyrektor IS w Warszawie, w odniesieniu do pytania 1., uznając stanowisko spółki za właściwe stwierdził, że usługa udzielenia pożyczek stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, przy czym korzysta ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy. W odniesieniu natomiast do zagadnienia 2. ten sam organ zajął stanowisko przeciwne do wnioskodawcy, twierdząc, że przy ocenie sporadyczności danej transakcji należy wziąć pod uwagę okoliczności jej dokonania, które jeśli wskazują na incydentalność transakcji, to bez względu na ich liczbę lub wartość powinno się traktować jako sporadyczne zgodnie z art. 90 ust. 6 VATU. Transakcjami, które w ocenie organu nie mogą być uznane za sporadyczne, będą takie, które z założenia mają być wykonane jako element prowadzonej działalności – noszą cechy powtarzalności, są planowane i występują na podstawie współpracy mającej charakter ciągły.

Komentarz podatkowy

Omawiana interpretacja jest jedną z najnowszych interpretacji wydanych w zakresie kwalifikacji udzielania pożyczek jako czynności zwolnionych z VAT i ich wpływu na obliczanie współczynnika sprzedaży zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 VATU.

W przedmiotowej sprawie kwestią wymagającą interpretacji było ustalenie, czy w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym transakcje udzielania pożyczek traktowane jako poboczna działalność spółki korzystają ze zwolnienia z podatku VAT i jako takie mają charakter sporadyczny, przez co w myśl art. 90 ust. 6 VATU nie powinny być uwzględniane przy obliczaniu współczynnika sprzedaży, o którym mowa w art. 90 ust. 2 i 3 VATU.

Zgodnie z [...]