Abstrakt

Jednym ze zwolnień przedmiotowych, funkcjonujących w podatku od towarów i usług (VAT)¹, jest zwolnienie związane z dostawą określonej kategorii terenów – terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Zakres stosowania przedmiotowego zwolnienia wzbudzał w praktyce wiele wątpliwości. Doniosłą dla obrotu prawnego rolę w zakresie wyjaśnienia tych wątpliwości stanowi wydany przez NSA wyrok z 17.1.2011 r.². Niniejszy artykuł stanowi próbę oceny niektórych aspektów stosowania przedmiotowego zwolnienia, mając w szczególności na względzie oceny prawne, wyrażone w powołanym wyroku.

Zagadnienia wstępne

Na wstępie Autorzy pragną wskazać, że niniejszy artykuł nie ma na celu przedstawienia kompleksowego opisu wykładni oraz praktycznych aspektów stosowania analizowanego przepisu. Intencją autorów jest przedstawienie kilku wybranych kwestii z tym zwolnieniem związanych, z uwzględnieniem dotychczasowej praktyki jego stoso­wania.

Zwolnienie dla terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 VATU zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Wykładnia językowa analizowanego przepisu wskazuje, że zwolnieniem objęta jest czynność opodatkowana w postaci dostawy towarów, której przedmiotem są:

– tereny niezabudowane, które jednocześnie

– nie są terenami budowlanymi, ani też nie są

– terenami przeznaczonymi pod zabudowę.

Brak w VATU definicji legalnej pojęcia terenów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę (projektuje się wprowadzenie takiej definicji w ramach nowelizacji VATU, o czym szerzej w dalszej części artykułu).

Przepisy prawa unijnego

Przedmiotowe zwolnienie oparte jest na przepisach Dyrektywy VAT³. Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. k) Dyrektywy VAT państwa członkowskie zwalniają dostawy terenów niezabudowanych, inne niż dostawy terenów budowlanych, o których mowa w art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy VAT. Przepis ów, w związku z art. 12 ust. 3 Dyrektywy VAT, wskazuje zaś, że termin teren budowlany oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.

Tym samym przepis ten ma charakter ogólny, pozostawiając zdefiniowanie pojęcia terenu budowlanego państwom członkowskim.

Wskazać należy, że polski ustawodawca nie dokonał pełnej implementacji przepisu art. 12 ust. 3 Dyrektywy VAT, nie sformułował bowiem legalnej definicji pojęcia analizowanych terenów. Definicja ta nie może być pomocniczo wprost wywiedziona z przepisów prawa UE. Z zasady kompetencji wykładniczych w tym zakresie nie ma TSUE⁴.

Dotychczasowa praktyka i wątpliwości w zakresie stosowania zwolnienia

Na gruncie powyższego (niesprecyzowanego) brzmienia przepisów zrodziły się wątpliwości interpretacyjne dotyczące zasad ustalania, czy dany (niezabudowany) grunt przeznaczony jest pod zabudowę lub też czy jest terenem budowlanym.

W praktyce utrwalił się pogląd, że podstawowym wyznacznikiem przeznaczenia danego terenu jest [...]