Abstrakt

Stan faktyczny

Spółka z o.o. planowała zaciągnąć oprocentowaną pożyczkę, która miała zostać przeznaczona na dopłaty wniesione w trybie art. 177 KSH do spółki zależnej. W związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym podatnik wystąpił do Dyrektora IS w Warszawie o potwierdzenie, czy odsetki od pożyczki będą stanowiły koszty uzyskania przychodów. Zdaniem wnioskodawcy odpowiedź na powyższe pytanie powinna być pozytywna. Na poparcie swojego stanowiska wnioskodawca wskazał, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie¹ oraz doktrynie prawa podatkowego poglądem, możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona jest od:

– powiązania poniesionego wydatku z działalnością podatnika, który zalicza ten wydatek do kosztów,

– istnienia bezpośredniego lub pośredniego związku przyczynowego między wydatkiem a uzyskanym przychodem oraz

– właściwego udokumentowania poniesionego wydatku, przy czym wszystkie powyższe przesłanki muszą być spełnione łącznie.

Podatnik podkreślił, że pożyczka, którą zaciągnie w celu sfinansowania dopłat, w przyszłości powinna przełożyć się na osiągnięty przez spółkę dochód w postaci dywidendy, w przedmiotowym zaś stanie faktycznym nie znajdzie zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 13a PDOPrU, przewidujący, że z kosztów uzyskania przychodu wyłączone są odsetki od dopłat wnoszonych do spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Zdaniem wnioskodawcy, przedmiotowy przepis odnosi się bowiem do odsetek wypłacanych na rzecz wspólnika przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, do której wspólnik wniósł dopłaty, natomiast w zdarzeniu przyszłym objętym wnioskiem chodzi o odsetki od pożyczki zaciągniętej przez wspólnika na sfinansowanie dopłat.

Stanowisko podatnika zostało uznane za nieprawidłowe. Organ podatkowy stwierdził, że zawarcie w treści umowy zapisów zgodnych z art. 177 i 178 KSH ma decydujące znaczenie przy rozstrzygnięciu, czy wniesione dopłaty są zaliczane do przychodów opodatkowanych PDOPr w podmiocie, który otrzymuje dopłaty. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 4 pkt 11 PDOPrU, do przychodów nie zalicza się dopłat wnoszonych do spółki, jeżeli ich wniesienie następuje w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Dopłaty wniesione do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie są więc uznawane za przychód do celów podatkowych, pod warunkiem że zostały wniesione na podstawie przepisów KSH. Jednocześnie nie są kosztem uzyskania przychodu dopłaty wnoszone przez udziałowca, co jednoznacznie wynika z art. 16 ust. 1 pkt 53 PDOPrU, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dopłat oraz ich zwrotu. Ustawodawca określił zatem wyłączenie dopłat zarówno z kosztów uzyskania przychodów, jak i z przychodów, pod warunkiem zastosowania odpowiednich zasad oraz trybu ich wnoszenia. Tym samym operacja wniesienia dopłat i ich zwrotu jest neutralna podatkowo w każdym momencie czasowym, brak jest bowiem w PDOPrU przepisu, z którego wynikałoby, że wniesione dopłaty w którymś momencie czasowym, np. w chwili zbycia udziałów przez wspólnika (jeżeli wcześniej nie został dokonany zwrot tych dopłat), stają się kosztem uzyskania przychodu. Ustawa nie wskazuje bowiem w ogóle momentu, w którym dopłaty mogą zostać zakwalifikowane jako koszty podatkowe.
Mając na względzie powyższe uwagi, organ podatkowy stwierdził, że wniesione dopłaty na działalność bieżącą innej spółki, której wnioskodawca jest udziałowcem, nie stanowią dla niego kosztu uzyskania przychodu. W konsekwencji także odsetki od pożyczki przeznaczonej na wniesienie dopłat w trybie art. 177 KSH jako ściśle związane z kategorią wydatków niestanowiących kosztów podatkowych nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.

Komentarz podatkowy

Organy podatkowe uznają, że art. 16 ust. 1 pkt 53 PDOPrU przesądza o tym, iż wszelkiego rodzaju wydatki powiązane z dopłatami (jako wydatkami niestanowiącymi kosztów podatkowych) nie mogą być uznane za koszty podatkowe. Dopłaty służą bowiem dofinansowaniu innego niż podatnik podmiotu, który prowadzi odrębną działalność gospodarczą. Tym samym wniesienie dopłat nie jest związane z żadną z przesłanek wskazanych w art. 15 ust. 1 PDOPrU – nie jest związane ani z uzyskaniem przychodów, ani z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów podatnika. W szczególności za źródło takie nie można uznać ewentualnej wypłaty wspólnikowi dywidendy. Tego rodzaju przysporzenie zaliczane jest bowiem do przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych i opodatkowane jest na gruncie PDOPrU w formie zryczałtowanej (art. 22 ust. 1 PDOPrU), a więc bez możliwości rozliczenia kosztów uzyskania przychodów.

Z treści art. 12 ust. 4 pkt 11 PDOPrU wynika, że do przychodów nie zalicza się dopłat wnoszonych do spółki, jeżeli ich wniesienie następuje w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 4 pkt 3 PDOPrU, przychodami podatkowymi nie są również dopłaty zwracane udziałowcom (akcjonariuszom) zgodnie z odrębnymi przepisami. Jednocześnie [...]