Monitor Podatkowy

nr 5/2009

Przychód dla spółki z tytułu nieodpłatnego sprawowania funkcji przez członka zarządu

Anna Pęczyk-Tofel
Autorka jest aplikantką radcowską w Warszawie, doktorantką w zakresie prawa podatkowego na Uniwersytecie Warszawskim.
Marcin Stanisław Tofel
Autor jest aplikantem radcowskim w Warszawie, doktorantem w zakresie prawa handlowego na Uniwersytecie Warszawskim, prawnikiem w Kancelarii Prawniczej SALANS
Abstrakt

Interpretacja indywidualna Dyrektora IS w Warszawie z 8.11.2007 r., IP-PB3-423-60/07-4/AG

Pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” użyte w art. 12 ust. 1 pkt 2 PDOPrU ma szerszy zakres niż w sensie cywil­nym i obejmuje nie tylko świadczenie w znaczeniu cywilistycznym, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar majątkowy. Należy zatem przyjąć, iż nieodpłatne świadczenie ma miejsce, gdy świadczeniu jednego z podmiotów nie towarzyszy świadczenie drugostronne. (…)

Ponieważ wnioskodawca nie wypłaca pracownikowi X, pełniącemu poza swoimi obowiązkami służbowymi w X również funkcję członka zarządu Spółki, wynagrodzenia z tytułu pełnienia tej funkcji, ani nie płaci z tego tytułu należności X, w świetle przedstawionych powyżej przepisów należy stwierdzić, iż po stronie wnioskodawcy występuje z tego tytułu nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 PDOPrU. Wartość tego świadczenia nieodpłatnego ustala się na podstawie art. 12 ust. 6 PDOPrU.

Stan faktyczny

Spółka akcyjna była udziałowcem spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych, w których posiadała 100% udziałów lub akcji. Członkami zarządu w spółkach zależnych byli zazwyczaj pracownicy spółki matki. Jak wskazano we wniosku, osoby te wykonywały swoje obowiązki jako pracownicy spółki matki, a ponadto pełnili funkcje członków zarządu spółek zależnych. Za wykonywane przez siebie czynności jako członkowie zarządu pracownicy nie otrzymywali jakiegokolwiek wynagrodzenia od spółek zależnych, w tym od podatnika, wynagrodzenie z tytułu stosunku pracy wypłacane przez podatnika nie było zaś dzielone na wynagrodzenie za czynności wykonywane dla spółki matki oraz dla jej spółek zależnych (a więc również dla podatnika).

Podatnik wystąpił do Dyrektora IS w Warszawie z wnioskiem o interpretację, w którym pytał, czy jako spółka zależna, która nie wypłaca pracownikom spółki matki jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu pełnienia przez nich funkcji członków zarządu otrzymuje nieodpłatne świadczenie. Zdaniem wnioskodawcy z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu spółki zależnej przez pracownika spółki matki, spółka zależna nie uzyskuje nieodpłatnego przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 PDOPrU.

Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Dyrektor wskazał, że zgodnie z art. 201 § 3 KSH do zarządu spółki z o.o. mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona, przy czym zwrot „powołanie” jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego do pełnienia funkcji. Jednocześnie przepisy KSH nie łączą wykonywania funkcji członka zarządu z wynagrodzeniem, wobec czego dopuszczalna jest sytuacja pełnienia funkcji członka zarządu bez jakiegokolwiek wynagrodzenia ze strony spółki.

Zdaniem organu na gruncie przepisów podatkowych spółka matka oraz spółka zależna stanowią odrębne podmioty dla celów podatkowych, z których każdy ma prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów koszty poniesione przez ten podmiot w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jednakże, w sytuacji gdy koszty te są ponoszone przez inny podmiot, osoba prawna otrzymuje z tego tytułu nieodpłatne świadczenie zarówno w sensie ekonomicznym, jak i w rozumieniu PDOPrU, gdyż uzyskuje przysporzenie majątkowe w zakresie, w jakim tych kosztów nie ponosi. Ponieważ wnioskodawca nie wypłaca pracownikom spółki matki wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji członków zarządu ani nie płaci z tego tytułu należności spółce matce, to po jego stronie występuje z tego tytułu nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 PDOPrU. Wartość tego świadczenia nieodpłatnego ustala się na podstawie art. 12 ust. 6 PDOPrU.

Komentarz podatkowy

Komentowana interpretacja ma istotne znaczenie praktyczne dla funkcjonujących w Polsce spółek holdingowych, których pracownicy powoływani są na funkcje członków zarządu, komisji rewizyjnej czy rady nadzorczej w spółkach zależnych. Zgodnie bowiem z ukształtowaną praktyką gospodarczą w takich sytuacjach spółki zależne nie wypłacają pracownikom spółki matki jakiegokolwiek wynagrodzenia za pełnienie powyższych funkcji. Zdaniem Dyrektora IS w Warszawie konsekwencją takiego stanu rzeczy jest to, iż spółki zależne osiągają nieodpłatny przychód w wysokości rynkowego poziomu wynagrodzenia stosowanego przy świadczeniu usług tego samego rodzaju i gatunku (art. 12 ust. 6 pkt 4 PDOPrU).

Na poparcie prezentowanego przez siebie stanowiska organy podatkowe powołują się na [...]