Monitor Podatkowy

nr 4/2009

Oddział spółki kapitałowej na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych

Adam Mariański
Autor jest doktorem nauk prawnych w zakresie prawa finansowego, specjalizującym się w prawie podatkowym.
Michał Wilk
Autor jest aplikantem adwokackim w Kancelarii Brzezińska, Narolski, Mariański Adwokaci w Łodzi, doktorantem w Katedrze Materialnego Prawa Podatkowego UŁ.
Abstrakt

Przedmiotem niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o zakres znaczeniowy pojęcia „oddział spółki kapitałowej” na gruncie znowelizowanego art. 2 pkt 6 ppkt c) PCCU1.

Nowelizacja ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych od 1.1.2009 r.

Przedmiotem niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o zakres znaczeniowy pojęcia „oddział spółki kapitałowej” na gruncie znowelizowanego art. 2 pkt 6 ppkt c) PCCU.

Ustawa ta została zmieniona ustawą z 7.11.2008 r.2, która weszła w życie 1.1.2009 r. Przyczyną dokonania zmian w ustawie było przyjęcie 12.2.2008 r. dyrektywy Rady 2008/7/WE dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (dalej: dyrektywa 2008/7). Dyrektywa ta zastąpiła poprzednio obowiązującą dyrektywę Rady 69/335/EWG z 17.7.1969 r. dotyczącą podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (dalej: dyrektywa 69/335). Do art. 2 PCCU, w którym enumeratywnie wymieniono czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, dodano pkt 6, w którym wyłączono z zakresu przedmiotowego tego podatku umowy spółki i ich zmiany związane z:

1) łączeniem spółek kapitałowych,

2) przekształceniem spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową oraz

3) wniesieniem do spółki kapitałowej, w zamian za jej udziały lub akcje: oddziału spółki kapitałowej oraz udziałów lub akcji innej spółki kapitałowej dających w niej większość głosów albo kolejnych udziałów lub akcji, w przypadku gdy spółka, do której są wnoszone te udziały bądź akcje, posiada już większość głosów.

Pojęcie oddziału spółki kapitałowej nie zostało zdefiniowane w znowelizowanej PCCU. Brak jest definicji legalnej także w innych aktach prawnych prawa podatkowego. W tym miejscu należy zauważyć, że w ustawach o podatkach dochodowych oraz w VATU znajdują się definicje „zorganizowanej części przedsiębiorstwa”. Konieczne jest zatem rozstrzygnięcie, czy pojęcie to jest tożsame z użytym na gruncie PCCU pojęciem oddziału spółki kapitałowej. Ponadto w niniejszej publikacji należy omówić prawidłowość transpozycji dyrektywy 2008/7 do polskiego porządku prawnego.

Oddział spółki kapitałowej

Wobec braku definicji legalnej w PCCU należy ustalić znaczenie pojęcia „oddział spółki kapitałowej”. W pierwszej kolejności, odwołując się do wykładni systemowej zewnętrznej, istnieje możliwość posłużenia się definicją oddziału zawartą w SGospU3. Stosownie do art. 5 pkt 4 SGospU przez oddział rozumie się wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Jako typowy przykład oddziału spełniającego powyższe kryteria można wskazać oddział banku, instytucji finansowej czy spółki handlowej.

Dodać należy, że [...]