Abstrakt

Stan faktyczny

Podatnik nabył wraz z żoną 22.1.2008 r. własność lokalu mieszkalnego, w którym nigdy nie był zameldowany. Żona podatnika była zameldowana w powyższym lokalu w okresie od 18.12.1996 r. do 30.5.2008 r. Podatnik wraz żoną sprzedali przedmiotowy lokal mieszkalny w 2008 r. Żona podatnika skorzystała z tzw. ulgi meldunkowej. Podatnik wystąpił z wnioskiem o interpretację, w którym zapytał, czy aby mógł on skorzystać z ulgi, powinien być zameldowany wraz z żoną na pobyt stały przez okres 12 miesięcy przed datą zbycia, czy też spełnienie przez żonę warunków zwolnienia powoduje, że dochód z mieszkania w całości jest zwolniony z opodatkowania.

Zdaniem wnioskodawcy skoro w odniesieniu do tzw. ulgi meldunkowej ustawodawca w art. 21 ust. 22 PDOFizU formułuje zapis, iż zwolnienie z opodatkowania sprzedaży nieruchomości ma zastosowanie łącznie do obojga małżonków, oznacza to, że w przypadku sprzedaży prawa do lokalu mieszkalnego przez małżonków warunki zwolnienia powinny być rozpatrywane łącznie. Wnioskodawca dodatkowo wskazał, że PDOFizU nie zawiera regulacji, z której by wynikało, że przesłanki zwolnienia powinny zostać spełnione przez każdego z małżonków bądź też, że spełnienie warunków przez jednego z małżonków nie wyłącza konieczności spełnienia ich przez współmałżonka.

Dyrektor IS w Katowicach nie podzielił stanowiska podatnika. Jego zdaniem zgodnie z art. 21 ust. 22 PDOFizU, zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 PDOFizU, ma zastosowanie łącznie do obojga małżonków. Oznacza to, iż w razie zbycia lokalu stanowiącego współwłasność obojga małżonków każdy z małżonków jako odrębny podatnik uzyskuje dochód w wysokości połowy wartości prawa, a zatem kwestię zastosowania zwolnienia należy rozpatrywać odrębnie w stosunku do każdego z małżonków. Tym samym 12-miesięczny okres zameldowania na pobyt stały należy liczyć odrębnie dla każdego z małżonków.

Jak wskazano w uzasadnieniu, ze stanu faktycznego opisanego w złożonym wniosku wynika, iż wnioskodawca nie spełnia wymaganego dla skorzystania ze zwolnienia warunku 12-miesięcznego okresu zameldowania na pobyt stały, co oznacza, że wnioskodawcy nie przysługuje prawo do skorzystania z ulgi meldunkowej. Dyrektor IS w Warszawie podkreślił również, iż wykładnia gramatyczna przepisów art. 21 ust. 1 pkt 126 w zw. z art. 21 ust. 22 PDOFizU jest jednoznaczna ze względu na zawarte w nich stwierdzenie, że wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego lub udziału w takim lokalu – jeżeli podatnik był zameldowany w sprzedawanym budynku lub lokalu wymienionym na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, zastrzegając jednocześnie, iż do uzyskania tegoż zwolnienia trzeba spełnić dodatkowe warunki zawarte w ust. 21 i 22 art. 21 PDOFizU. Z przepisów art. 21 ust. 22 PDOFizU wynika natomiast bezspornie, że zwolnienie to ma zastosowanie łącznie do obojga małżonków.

Jednocześnie dyrektor wskazał, iż zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 PDOFizU podatnikami podatku dochodowego jest każdy z małżonków oddzielnie. Zasadą ustawową jest zatem, iż małżonkowie są odrębnymi podatnikami, a jedynie w szczególnych przypadkach PDOFizU zezwala na łączne opodatkowanie małżonków. Nie powoduje to jednak, że w przypadku łącznych rozliczeń podatkowych małżonkowie stają się jednym podatnikiem, gdyż podatnikiem nadal pozostaje każdy z małżonków oddzielnie. Aby zatem małżonkowie mogli wspólnie skorzystać z tzw. ulgi meldunkowej, muszą oboje spełniać warunki uprawniające do skorzystania z niej, co oznacza, iż każdy z małżonków musi być zameldowany w zbywanym lokalu mieszkalnym przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Tym samym w przypadku kiedy jedno z małżonków nie spełnia warunków do zwolnienia, zastosowanie ulgi w stosunku do obojga z nich jest niedopuszczalne, gdyż nie znajduje żadnego oparcia w obowiązujących przepisach prawa.

Dodatkowo Dyrektor IS w Katowicach wskazał, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 84 Konstytucji RP oraz art. 9 ust. 1 PDOFizU. Dlatego też zarówno przepisy dotyczące ulgi meldunkowej, jak i wszystkich innych ulg oraz zwolnień stanowiących wyjątki od powyższej zasady muszą być interpretowane w sposób ścisły. Zdaniem organu podatkowego wykładnia przepisów dotyczących ulgi meldunkowej zaprezentowana przez podatnika w przedmiotowym wniosku jest wykładnią rozszerzającą, a co za tym idzie – jest niedopuszczalna.

Komentarz podatkowy

Ulga meldunkowa, której dotyczy przedmiotowa interpretacja, została wprowadzona do PDOFizU od początku 2007 r.² i znajduje zastosowanie do odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c) PDOFizU, nabytych lub wybudowanych przez podatników w okresie od 1.1.2007 r. do 31.12.2008 r. bez względu na termin jej sprzedaży³. A decydujące znaczenie dla określenia, czy powyższa ulga będzie miała zastosowanie, ma zatem data nabycia nieruchomości lub praw wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c) PDOFizU, a nie data ich sprzedaży. W związku z powyższym, pomimo iż obowiązujące od 1.1.2009 r. przepisy PDOFizU wprowadziły odmienne regulacje w zakresie zwolnień z opodatkowania sprzedaży nieruchomości, tzw. ulga meldunkowa będzie miała w dalszym ciągu zastosowanie do nieruchomości nabytych lub wybudowanych w latach 2007 oraz 2008, niezależnie od daty ich sprzedaży. Dlatego też nie bez znaczenia jest jednoznaczne określenie wzbudzających liczne wątpliwości interpretacyjne warunków zastosowania ulgi meldunkowej w stosunku do sprzedaży nieruchomości objętej wspólnością majątkową małżonków.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 PDOFizU odrębnym źródłem przychodu podlegającym opodatkowaniu jest odpłatne [...]