Monitor Podatkowy

nr 2/2009

Podatek u źródła w Polsce od dochodów uzyskiwanych przez nierezydentów z polskich funduszy inwestycyjnych zamkniętych

Aldona Leszczyńska
Autorka jest radcą prawnym i doradcą podatkowym w Warszawie, Grupa Inwestycji w Nieruchomości Kancelarii Wardyński i Wspólnicy.
Elżbieta Serwan
aplikant radcowski, Grupa Inwestycji w Nieruchomości Kancelarii Wardyński i Wspólnicy.
Abstrakt

Zarówno wypłaty z funduszu inwestycyjnego zamkniętego dokonywane w związku z wykupem od uczestnika certyfikatów będącego nierezydentem, jak i wypłaty dokonywane przez fundusz na rzecz uczestnika nierezydenta bez umarzania certyfikatów stanowią przychody uczestnika opodatkowane na zasadach ogólnych. W konsekwencji mając na uwadze postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, przychody te nie podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem u źródła w Polsce.

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29.8.2008 r., nr IP-PB3-423-872/08-2/JB.

W okolicznościach rozpatrywanej sprawy polski fundusz inwestycyjny zamknięty emitował certyfikaty na rzecz uczestnika, tj. spółki prawa luksemburskiego. Fundusz zwrócił się do organów podatkowych o potwierdzenie, że wypłaty z funduszu w związku z wykupem od uczestnika certyfikatów, jak również wypłaty dokonywane przez fundusz bez umarzania certyfikatów nie podlegają opodatkowaniu CIT, w szczególności zryczałtowanym podatkiem u źródła na podstawie ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOPrU1) oraz umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez Polskę z Luksemburgiem2.

W ocenie funduszu nie ma możliwości zaliczenia kwot wykupu certyfikatów przez fundusz, jak też bez ich wykupu do kategorii przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. W konsekwencji zdaniem wnioskodawcy wypłaty z funduszu stanowią przychody uczestnika opodatkowane na zasadach ogólnych. Dlatego też, biorąc pod uwagę, iż uczestnik funduszu, tj. spółka luksemburska, nie posiada w Polsce zagranicznego zakładu, a także przedmiotowe wypłaty powinny zostać zakwalifikowane jako kategoria, do której znajduje zastosowanie art. 7 lub art. 13 ust. 4 polsko-luksemburskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, należy uznać, że w żadnym ze wskazanych wypadków wypłaty te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym u źródła i będą opodatkowane jedynie w państwie rezydencji uczestnika, a więc w Luksemburgu.

Powyższy pogląd w całości podzielił Dyrektor IS w Warszawie w niedawno wydanej interpretacji indywidualnej z 29.8.2008 r. nr IP-PB3-423-872/08-2/JB. Interpretacja ta ma istotne znaczenie dla podatników, zwłaszcza że na gruncie prawa podatkowego brak jest jednolitego traktowania dochodów uzyskiwanych przez uczestników funduszy inwestycyjnych. W praktyce niejednokrotnie pojawiała się wątpliwość odnośnie do charakteru prawnego certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez fundusze i w konsekwencji pytanie, czy wypłaty dokonywane na rzecz uczestnika funduszu należy traktować jako przychody (dochody) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. W związku z tym istniały również kontrowersje w zakresie traktowania dochodów z uczestnictwa w polskich funduszach w świetle zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W przedmiotowej interpretacji Minister Finansów potwierdził, że wypłaty z funduszu stanowią przychody uczestnika opodatkowane na zasadach ogólnych i mając na uwadze postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, przychody te nie podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem u źródła w Polsce.

Fundusz inwestycyjny zamknięty – uwagi ogólne

Aktem prawnym regulującym zasady tworzenia i dzia­łania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest ustawa z 27.5.2004 r. o funduszach inwestycyjnych (dalej: FInwU)3. Zgodnie z art. 3 tej ustawy fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w określonych przypadkach również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Jednym z rodzajów funduszy inwestycyjnych jest fundusz inwestycyjny zamknięty. Fundusz ten charakteryzuje się tym, iż emituje publiczne lub niepubliczne certyfikaty inwestycyjne, o czym decyduje statut funduszu. Certyfikaty inwestycyjne funduszu inwestycyjnego zamkniętego mogą być papierami wartościowymi imiennymi lub na okaziciela.

Zgodnie z art. 139 FInwU, fundusz inwestycyjny zamknięty może wykupywać certyfikaty, które wyemitował, pod warunkiem że zostały one w pełni opłacone. Należy zaznaczyć, iż prawa majątkowe uczestnika funduszu są nie tylko określone w ustawie, ale również statutem funduszu, którego postanowienia są prawnie skuteczne, o ile nie są sprzeczne z ustawą. W statucie funduszu powinny zostać określone przesłanki, tryb i warunki wykupywania certyfikatów inwestycyjnych oraz terminy i sposób dokonywania ogłoszeń o ich wykupie. Z chwilą wykupienia przez fundusz [...]