Monitor Podatkowy

nr 10/2009

Właściwość miejscowa wspólnot mieszkaniowych

Stella Brzeszczyńska
Autorka jest prawnikiem specjalizującym się w prawie podatkowym
Abstrakt

Ustalenie właściwości miejscowej dla rozliczeń podatkowych jest na ogół dość proste. Jednak w przypadku jednostek organizacyjnych takich jak wspólnoty mieszkaniowe zagadnienie to rodzi spory z organami podatkowymi. Celem artykułu jest wykazanie, że siedzibą wspólnoty jest zawsze jej adres, tj. miejsce położenia nieruchomości.

Właściwość miejscowa

Właściwość miejscową dla poszczególnych podatków ustala się wg reguł określonych w Ordynacji podatkowej (dalej: OrdPU) oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22.8.2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych. Zgodnie z art. 17 OrdPU, jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscową ustala się według adresu siedziby podatnika. Przepis ten jest podstawą ustalenia właściwości miejscowej tylko wówczas, gdy ustawy podatkowe nie zawierają w tym zakresie szczególnej regulacji.

Wspólnota mieszkaniowa jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która podlega podatkowi dochodowemu od osób prawnych. Jednak ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOPrU) w ogóle nie reguluje kwestii właściwości miejscowej organu podatkowego. Dlatego też właściwość miejscowa wspólnoty mieszkaniowej musi być określana według zasad ogólnych zawartych w OrdPU i przywołanym wyżej rozporządzeniu. W myśl § 2 tego rozporządzenia, w sprawach podatku dochodowego od osób prawnych właściwy miejscowo jest organ podatkowy według adresu siedziby wynikającej:

1) z odpowiedniego rejestru lub

2) ze statutu bądź umowy, jeżeli adres siedziby nie został ujawniony w odpowiednim rejestrze.

Ordynacja podatkowa i rozporządzenie nie definiują pojęcia siedziby. Pomocniczo, dokonując wykładni systemowej, należy więc zastosować prawo cywilne1. W myśl art. 41 Kodeksu cywilnego (dalej: KC), jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający. Przepis ten stosowany jest także w odniesieniu do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (w tym także do wspólnot mieszkaniowych)2. W pierwszej kolejności należy więc sprawdzić, czy ustawa o własności lokali, która reguluje status prawny wspólnot mieszkaniowych, określa, w jaki sposób ustalić siedzibę wspólnoty mieszkaniowej. Niestety nawet wnikliwa lektura jej przepisów [...]