Abstrakt

Stan faktyczny

Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością prowadziła działalność usługową w zakresie zbiorowego żywienia oraz sprzątania i czyszczenia obiektów. W związku z faktem, iż spółka dopiero rozpoczynała działalność, nie mogła się wykazać wymaganymi przy niektórych przetargach publicznych referencjami oraz doświadczeniem. W celu zwiększenia swoich szans spółka planowała zawiązywać z innymi podmiotami konsorcja. Przedmiot wspólnego działania w ramach konsorcjum miał każdorazowo obejmować: uzgodnienie, przygotowanie oraz złożenie wspólnej oferty przetargowej. Wszelkie działania wobec zamawiającego w imieniu konsorcjum podczas postępowania o udzielenie zamówienia publicznego miał podejmować tylko jeden partner – tzw. lider będący jednocześnie pełnomocnikiem konsorcjum w rozumieniu art. 23 ust. 1 PrZamPublU².

Niemiecka spółka komandytowa (której wspólnicy byli rezydentami niemieckimi) zgodziła się uczestniczyć z polską spółką w konsorcjum, w ramach którego miał funkcjonować następujący podział zadań: spółka komandytowa miała dostarczyć wymagane referencje, certyfikaty jakości, potencjał finansowy, niezbędną wiedzę oraz technologię w wymaganym z uwagi na przedmiot przetargu zakresie, natomiast spółka z o.o. miała być liderem i po ewentualnym wygraniu przetargu miała zająć się realizacją kontraktu. Strony uzgodniły, że polska spółka będzie odpowiedzialna za zapewnienie pracowników, odpowiedniego sprzętu, zorganizowanie zaopatrzenia w potrzebne materiały i surowce, planowanie prac, ich wykonanie oraz dokonanie rozliczenia kontraktu.

Ponadto zgodnie z umową konsorcjum, faktury na rzecz zamawiającego (nabywcy usługi) miały być wystawiane jedynie przez spółkę z o.o. Partner niemiecki miał natomiast fakturować spółkę za swoje usługi związane z uczestnictwem w konsorcjum, w tym w szczególności ponoszenie ryzyka należytego wykonania kontraktu zgodnie z art. 141 PrZamPublU³ oraz umożliwienie spółce wygrania przetargu. Co istotne, konsorcjum jako takie nie miało posiadać żadnego wspólnego majątku ani jakichkolwiek struktur organizacyjnych.

Na podstawie powyższego stanu faktycznego podatnik niemiecki zwrócił się do organu podatkowego z następującymi pytaniami:

1. Czy konsorcjum będzie podatnikiem VAT i powinno zostać zarejestrowane na potrzeby VAT?

2. Czy niemiecka spółka komandytowa będzie zobowiązana do zarejestrowania się jako podatnik VAT w Polsce?

3. W którym państwie powinno zostać opodatkowane wynagrodzenie za udzielenie gwarancji dobrego wykonania kontraktu?

Zdaniem wnioskodawcy podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z uwagi jednak na fakt, iż konsorcjum nie będzie posiadało samodzielnych, wydzielonych struktur organizacyjnych ani wspólnego majątku, nie może być uznane za jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, a w konsekwencji za podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 VATU. Jednocześnie spółka niemiecka nie będzie posiadała w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności w rozumieniu art. 27 ust. 1 VATU i na podstawie § 1 pkt 1 lit. i) WykVATRoz⁴ będzie zwolniona z przewidzianego w art. 96 VATU obowiązku rejestracji. Natomiast w związku z faktem, iż świadczone przez nią usługi nie mieszczą się w żadnej kategorii usług wymienionych w art. 27 ust. 1 i 4 VATU, zastosowanie znajdą ogólne zasady i usługi „wsparcia oraz udzielenia gwarancji dobrego wykonania” będą opodatkowane VAT w miejscu, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a więc w Niemczech.

Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika niemieckiego oraz przedstawioną ocenę zdarzenia przyszłego za prawidłowe i na podstawie art. 14c § 1 OrdPU odstąpił od sporządzenia uzasadnienia prawnego.

Komentarz podatkowy

Organy podatkowe zgodnie twierdzą, że jeśli utworzone konsorcjum nie jest spółką cywilną, to nie może być ono uznane za „jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej” w rozumieniu art. 15 ust. 1 VATU, a w konsekwencji za podatnika VAT⁵. Mniej jednolite stanowisko organy podatkowe prezentują natomiast odnośnie [...]