Abstrakt
Interpretacja indywidualna MF z 4. 7.2008 r.1 Zmiana umowy spółki cywilnej podlega opodatkowaniu PCC tylko wtedy, gdy powoduje ona podwyższenie podstawy opodatkowania. Wkład do spółki polegający na świadczeniu pracy nie powoduje podwyższenia podstawy opodatkowania w PCC. |
Stan faktyczny
Cztery osoby fizyczne zawarły umowę spółki cywilnej. Zgodnie z postanowieniami umowy, wszyscy wspólnicy mieli równe udziały. Po kilku latach działalności wspólnicy podpisali aneks do umowy spółki, na mocy którego dwóch wspólników wystąpiło ze spółki. Występujący wspólnicy otrzymali zwrot wniesionego wkładu, a ponadto 25% wartości wspólnego majątku spółki, co odpowiadało stosunkowi, w którym uczestniczyli oni w zyskach spółki. Kwota ta miała być wypłacona w ratach w ciągu 24 miesięcy. Jednocześnie wspólnicy podpisali dodatkowy aneks, który przewidywał przystąpienie do spółki nowego wspólnika. Co istotne, wkład nowego wspólnika miał polegać na świadczeniu pracy, wobec czego wspólnicy uzgodnili, że udziały w spółce będą wynosić odpowiednio 34% oraz po 33%.
Wspólnik zwrócił się do Dyrektora IS w Warszawie z wnioskiem o potwierdzenie, że zwrot wartości wkładu pieniężnego wniesionego do spółki oraz ratalna spłata 25% wartości majątku wspólnego spółki wychodzącym wspólnikom, jak również przystąpienie nowego wspólnika do spółki nie podlegają opodatkowaniu PCC.
W interpretacji wydanej w 15.2.2008 r.2 organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za częściowo nieprawidłowe. Dyrektor stwierdził, że o ile zwrot części majątku przypadającego na wspólników nie podlega PCC, to przystąpienie nowego wspólnika jest już opodatkowane PCC. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że rozszerzenie składu osobowego spółki cywilnej jest możliwe tylko przez zawarcie nowej umowy spółki między dotychczasowymi i nowymi wspólnikami. Przystąpienie do spółki kolejnej osoby oznacza bowiem nowe zobowiązania pomiędzy innymi wspólnikami. Nie jest to jedynie modyfikacja warunków umowy, ale istotna zmiana stron stosunku zobowiązaniowego skutkująca zawiązaniem nowej spółki. Dyrektor stwierdził zarazem, że treść przepisów art. 869 KC i art. 872 KC dopuszcza jedynie dwie zmiany w składzie wspólników spółki cywilnej, które nie powodują rozwiązania umowy spółki – wystąpienie wspólnika ze spółki oraz wstąpienie w miejsce zmarłego wspólnika jego spadkobierców, o ile tak zastrzeżono w umowie. Tym samym organ podatkowy uznał, że przystąpienie wspólnika oznacza zawarcie nowej umowy spółki i powinno podlegać opodatkowaniu PCC.
Minister nie zgodził się z rozstrzygnięciem Dyrektora IS w Warszawie, stwierdził bowiem, że w opisanym stanie faktycznym zmiany umowy spółki nie będą podlegać obowiązkowi w PCC. Ponadto organ podatkowy uznał, że przepisy KC nie zawierają norm, które zakazują zmian w składzie osobowym spółki cywilnej, co oznacza, iż możliwe jest w trakcie trwania umowy spółki przystąpienie do niej nowego wspólnika. Wstąpienie nowego wspólnika do spółki cywilnej nie powoduje zatem konieczności rozwiązania dotychczasowej umowy spółki i zawarcia nowej umowy, lecz stanowi jedynie zmianę już istniejącej umowy spółki cywilnej.
Komentarz podatkowy
Komentując przedmiotową interpretację, na wstępie należy odnieść się do kwestii cywilnoprawnych. Można bowiem zauważyć, że Dyrektor IS w Warszawie oraz MF zaprezentowali odmienne stanowisko co do tego, czy na gruncie KC możliwe są zmiany w składzie osobowym spółki cywilnej. Dyrektor uznał, że zmiana taka może nastąpić wyłącznie przy wystąpieniu wspólnika ze spółki albo przy wstąpieniu w miejsce zmarłego wspólnika jego spadkobierców, nie jest natomiast możliwe przystąpienie do spółki nowego wspólnika. Pogląd ten został zakwestionowany [...]