Abstrakt
Uznając przepis § 16 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 25.5.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, za niezgodny z Konstytucją RP, TK postanowił, że utraci on moc obowiązującą dopiero z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Odroczenie utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu stało się asumptem do dyskusji na temat obowiązku jego stosowania przez organy podatkowe. Postawiono bowiem pytanie, czy przepis, choć niekonstytucyjny, powinien być stosowany przez organy podatkowe
Wprowadzenie
Wyrokiem z 11.12.2007 r.1 TK stwierdził, że § 16 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 25.5.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, jest niezgodny z art. 29 ust. 4 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług2, jak również z art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucji RP z 2.4.1997 r.3. Przepis § 16 ust. 4 cyt. rozporządzenia stanowi, iż sprzedawca jest obowiązany posiadać potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę; nie dotyczy to eksportu towarów, przypadków określonych w § 11 ust. 2 pkt 3, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz dostawy towarów, dla której miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju. Potwierdzenie odbioru faktury korygującej stanowi podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc, w którym sprzedawca otrzymał to potwierdzenie, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 99 ust. 2 i 3 ustawy – w rozliczeniu za kwartał, w którym to potwierdzenie otrzymali, z uwzględnieniem zasad, o których mowa w art. 21 ust. 1 ustawy.
Odroczenie utraty mocy obowiązującej § 16 ust. 4 rozporządzenia
Uznając przytoczony przepis rozporządzenia za niezgodny z Konstytucją RP, TK postanowił, że utraci on moc obowiązującą dopiero z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Odroczenie utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu stało się asumptem do dyskusji na temat obowiązku jego stosowania przez organy podatkowe. Postawiono bowiem pytanie, czy przepis, choć niekonstytucyjny, powinien być stosowany przez organy podatkowe4. Zdaniem judykatury zgodnie z orzeczeniem TK przepis uzależniający prawo do obniżenia podatku od posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej (§ 16 ust. 4 zd. 2 rozporządzenia) został wprowadzony w sposób niekonstytucyjny. Jednakże z woli Trybunału wyeliminowanie tego przepisu z obrotu prawnego zostało odroczone o 12 miesięcy (do 18.12.2008 r.). W efekcie – choć niekonstytucyjny – obowiązuje nadal i organ podatkowy nie może odmówić jego zastosowania5. W publicystyce wyrażono zatem pogląd, że „do czasu utraty mocy obowiązującej § 16 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów droga sądowa jest właściwie jedynym wyjściem z sytuacji. Organy podatkowe nie są bowiem właściwe do badania konstytucyjności przepisów, a zatem zgodnie z przepisami rozporządzenia muszą domagać się potwierdzenia otrzymania korekty faktury. Sprzedawca, który chce odliczyć VAT, a nie ma potwierdzenia otrzymania korekty faktury, musi więc zaskarżyć decyzje organu do sądu, aby ten stwierdził niekonstytucyjność przepisu. Dopiero po wyroku uchylającym WSA organy podatkowe przestaną wymagać potwierdzenia, a sprzedawca będzie mógł odliczyć VAT”6.
W mojej ocenie z drugim z przytoczonych poglądów zgodzić się nie sposób.
W myśl bowiem [...]