Abstrakt
Ustawa o reformie opodatkowania przedsiębiorstw z 14.8.2007 r. (Unternehmensteuerreformgesetz, BGBl. 2007, Teil 1 Nr. 40, S. 1912) weszła w życie 18.8.2007 r. Nowe zasady opodatkowania przedsiębiorców i przedsiębiorstw wchodzą w życie 1.1.2008 r., z wyjątkiem zapisów dotyczących wprowadzenia podatku od zysków kapitałowych, które wchodzą w życie 1.1.2009 r.
Wprowadzenie
W związku z uzgodnieniem w październiku 2005 r. przez partie koalicyjne wchodzące w skład rządu federalnego w umowie koalicyjnej celu, jakim ma być podniesienie atrakcyjności RFN jako miejsca inwestycji, a jednocześnie zmniejszenie odciążenia niemieckich przedsiębiorców i zwiększenie tym samym ich konkurencyjności na rynkach światowych, podjęto w 2006 r. prace zmierzające do zreformowania obciążeń podatkowych niemieckich przedsiębiorców.
Jako cel pośredni reformy wskazano zwalczanie bezrobocia, redukcję zadłużenia publicznego i redukcję skutków zmian demograficznych. W trakcie prac uwzględniano również skutki globalizacji i wynikające z tego konsekwencje dla konkurencyjności.
Rząd federalny przyjął założenia reformy 12.7.2006 r., a następnie zostały one zatwierdzone przez wspólną komisję krajów związkowych i federacji 3.11.2006 r. Wstępny projekt ustawy przedłożony został 2.11.2006 r. Rząd federalny zatwierdził projekt ustawy o reformie opodatkowania przedsiębiorstw 14.3.2007 r. Bundestag uchwalił ustawę 25.5.2007 r., a Bundesrat zatwierdził 6.7.2007 r.
Ustawa o reformie opodatkowania przedsiębiorstw z 14.8.2007 r. (Unternehmensteuerreformgesetz, BGBl. 2007, Teil 1 Nr. 40, S. 1912) weszła w życie 18.8.2007 r. Nowe zasady opodatkowania przedsiębiorców i przedsiębiorstw wchodzą w życie 1.1.2008 r., z wyjątkiem zapisów dotyczących wprowadzenia podatku od zysków kapitałowych, które wchodzą w życie 1.1.2009 r.
Ustawa przewiduje wiele istotnych zmian w opodatkowaniu zarówno przedsiębiorstw, jak i samych przedsiębiorców.
Jednym z głównych celów reformy jest zrównanie obciążenia przedsiębiorstw niezależnie od formy prowadzenia działalności. Stąd też takie same obciążenia mają obowiązywać spółki prawa cywilnego (osobowe), jak też spółki prawa handlowego (kapitałowe). Zasadniczym założeniem bowiem jest obniżenie stawki podatku od osób prawnych oraz wprowadzenie korzystnego rozliczania wydatków inwestycyjnych dla przedsiębiorców prowadzących działalność w formie spółek prawa cywilnego.
Obciążenie spółek kapitałowych tzn. spółek akcyjnych (AG) i spółek z o.o. (GmbH) podatkiem od osób prawnych, podatkiem od prowadzenia działalności gospodarczej i podatkiem solidarnościowym ma zostać obniżone od 2008 r. z prawie 39% do poniżej 30%.
Federalne Ministerstwo Finansów ocenia wstępnie, że dzięki reformie nastąpi odciążenie przedsiębiorców w wysokości 6 mld EUR. W takiej wysokości mają zamknąć się również straty dla budżetu. Ocenia się bowiem, że ok. 30 mld EUR brutto dotychczasowych wpływów zostanie tylko częściowo zrekompensowane poprzez rozszerzenie podstawy obliczania podatku od prowadzenia działalności gospodarczej, co spowoduje wpływy w wysokości ok. 24 mld EUR.
Krytycy wskazują, że rozwiązania wprowadzane przez reformę, jak np. zaliczenia w przypadku podatku od prowadzenia działalności gospodarczej, granica odsetek, nowe zasady opodatkowania przeniesienia działalności za granicę czy redukcja wartości towarów niewielkiej wartości, raczej komplikują, zamiast powodować system podatkowy bardziej przejrzystym.
Ocenia się, że reforma będzie korzystna głównie dla spółek kapitałowych z przewagą kapitału własnego, niewielkim zadłużeniem oraz znacznymi dochodami. Reforma ma być również korzystna dla spółek osobowych osiągających wysokie dochody.
Wcześniejsze obawy, jakoby z powodu nowych zasad zaliczeń miało dojść do zwiększenia obciążenia podatkiem od prowadzenia działalności gospodarczej (Gewerbesteuer) głównie przedsiębiorstw, które wynajmują pomieszczenia (handel detaliczny w wielkich aglomeracjach miejskich) zostały rozwiane już po uchwaleniu ustawy. W wyniku krytyki i wniosków środowiska przedsiębiorców wskazujących na wzrost w określonych przypadkach, a nie obniżenie obciążenia, stosowną nowelizację ustawy o reformie opodatkowania przedsiębiorców Bundestag uchwalił 7.11.2007 r. poprzez przyjęcie stosownych zmian w Rocznej Ustawie Podatkowej 2008 (Jahressteuergesetz 2008). W ustawie o reformie opodatkowania przedsiębiorców zmieniony został tym samym zapis o procentowym udziale czynszów wliczanych do podstawy obliczania stawki podatku od prowadzenia działalności gospodarczej.
Założenia reformy opodatkowania przedsiębiorstw i przedsiębiorców
Podatek od osób prawnych (Körperschaftsteuer)
Zasadniczą zmianą w przypadku podatku od osób prawnych jest obniżenie stawki podatku o 10 punktów procentowych, z 25% na 15% (plus podatek solidarnościowy – dalej: soli.) – § 23 ust. 1 KStG.
Ocenia się, że nominalne obciążenie dochodu osoby prawnej obniży się (przy przeciętnej stawce gminnej stawki podatku – Gewerbesteuerhebesatz = 400% z obecnych 38,65% na 29,83% (14% podatek od prowadzenia działalności gospodarczej + 15% podatku od osób prawnych + 0,83% podatek soli.).
Jednocześnie zlikwidowana zostaje możliwość odliczania podatku od prowadzenia działalności gospodarczej od podstawy obliczania indywidualnego podatku dochodowego lub podstawy obliczania podatku od osób prawnych.
Zmniejszona stawka podatku od osób prawnych obowiązywać ma [...]