Abstrakt

W artykule omówiono różnicę między terminami wymagalnej należności publicznoprawnej uszczuplonej zachowaniem sprawcy i uszczuplonej należności publicznoprawnej, a co za tym idzie jej wpływ na sposób realizacji obowiązków po stronie sprawców chcących skorzystać z określonych instytucji prawa karnego skarbowego oraz żądań, jakie mogą w tym zakresie stawiać organy prowadzące postępowania.

Wprowadzenie

Ustawodawca w przepisach Kodeksu karnego skarbowego (dalej: kks) wielokrotnie stawia wymóg uiszczenia przez sprawcę przestępstwa lub wykroczenia skarbowego wymagalnej należności publicznoprawnej uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie wskutek bezprawnego działania podatnika. Wymóg powyższy stanowi przesłankę sine qua non skorzystania zarówno z wielu instytucji procesowych, jak i materialnoprawnych przewidzianych przepisami Kodeksu karnego skarbowego. Wymienić tu należy: art. 16 § 2, art. 17 § 1 pkt 1, art. 26 § 2, art. 36 § 2, art. 37 § 2 czy art. 41 § 2 KKS.

Już na wstępie należy zaakcentować fakt, że obok pojęcia wymagalnej należności publicznoprawnej uszczuplonej zachowaniem sprawy kodeks posługuje się również pojęciem samej uszczuplonej należności publicznoprawnej, pomijając przymiot wymagalności (vide: nadzwyczajne obostrzenie kary z art. 37 § 1 pkt 1 i art. 38 § 2 pkt 1 KKS, przy szczególnej odmianie czynnego żalu z art. 16a KKS, przy definiowaniu szkodliwości społecznej czynu w art. 53 § 7 KKS i tzw. wypadku mniejszej wagi określonym w art. 53 § 8 KKS).

Rodzi się w tym miejscu pytanie o różnicę między powyższymi terminami, a co za tym idzie o jej wpływ na sposób realizacji obowiązków po stronie sprawców chcących skorzystać z określonych instytucji prawa karnego skarbowego oraz żądań, jakie mogą w tym zakresie stawiać organy prowadzące postępowania.

Należność uszczuplona

Zgodnie z art. 53 § 27 KKS należność publicznoprawna uszczuplona czynem zabronionym jest to wyrażona liczbowo kwota pieniężna, od której uiszczenia lub zadeklarowania uiszczenia w całości lub w części osoba zobowiązana uchyliła się i w rzeczywistości ten uszczerbek finansowy nastąpił. Już z językowego brzmienia powyższego przepisu jasno wynika, iż ustawodawca pojęcie uszczuplonej należności publicznoprawnej wiąże z bezpośrednimi skutkami czynu zabronionego, którego dopuścił się sprawca. Będzie więc to kwota, której sprawca w ogóle nie zadeklarował, o jaką zaniżył zadeklarowany podatek, lub też kwota prawidłowo wykazana, ale nieuiszczona bądź też różnica między należnością prawidłowo wykazaną a faktycznie uiszczoną. Uszczuplona należność publicznoprawna nie będzie więc obejmować odsetek czy kwot podatku wynikających z zastosowania stawek sankcyjnych przewidzianych przepisami materialnego prawa podatkowego. Powyższe elementy są bowiem [...]