Abstrakt

Choć ukazujące się w ostatnich latach wyroki sądów administracyjnych są zasadniczo ­korzystne dla podatników, to wydawane przez Ministerstwo Finansów indywidualne in­ter­pretacje przepisów podatkowych konsekwentnie nie pozwalają na zaliczanie do kosztów podatkowych wydatków związanych z pozyskaniem kapitału. Chodzi tu przykładowo o koszty związane z podwyższeniem kapitału zakładowego (koszty sądowe, notarialne, koszt podatku od czynności cywilnoprawnych) czy koszty związane z emisją nowych akcji (koszty konsultantów, koszty prospektu emisyjnego itd.). W niniejszym artykule analizujemy przyczyny niekorzystnego podejścia organów podatkowych, wskazujemy, dlaczego jest ono niezgodne z przepisami ustawy, oraz przedstawiamy argumenty na poparcie tezy, że ww. koszty powinny obniżać podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

Stanowisko podatników

Istota analizowanych wydatków

Istnieje szereg źródeł finansowania działalności gospodarczej przez podmioty gospodarcze poszukujące środków na swój rozwój. Przedsiębiorcy mogą się zdecydować na finansowanie za pomocą instrumentów dłużnych i wtedy zaciągają kredyty lub pożyczki bądź emitują obligacje. Mogą się jednak zdecydować na finansowanie poprzez kapitał; w takim przypadku ponoszą koszty związane z jego pozyskaniem.

W przypadku spółek akcyjnych dochodzi do podwyższenia kapitału w drodze publicznej emisji akcji. Pozyskanie kapitału poprzez wybór tej formy finansowania działalności wymaga uprzedniego poniesienia licznych wydatków związanych z podwyższeniem kapitału oraz organizacją i przeprowadzeniem publicznej emisji akcji. Zaliczamy do nich przykładowo opłaty notarialne, sądowe, koszty doradztwa prawnego, biznesowego czy inwestycyjnego, koszty przygotowania prospektu, informacji o emisji, koszty promocji spółki wśród inwestorów, koszty związane z dopuszczeniem do obrotu i wszelkiego rodzaju opłaty.

Istotne wydatki (np. podatek od czynności cywilnoprawnych, opłaty notarialne i sądowe) ponoszą również przedsiębiorcy decydujący się na zwykłe podwyższenie kapitału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Przedsiębiorcy decydują się na wybór tej formy finansowania działalności przede wszystkim z uwagi na chęć długoterminowego pozyskania środków pieniężnych na dalszą działalność gospodarczą oraz intensyfikację rozwoju firmy. Korzyści spółek wynikające z podniesienia ich kapitału wiążą się głównie ze zwiększeniem skali prowadzonej działalności gospodarczej, poprawieniem płynności finansowej oraz ich pozycji na rynku, zwiększeniem wiarygodności, poszerzeniem profilu działalności, a tym samym ze zwiększeniem osiąganych w przyszłości przychodów.

Związek kosztu z przychodem

Zgodnie z art. 15 ust. 1 PDOPrU¹, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Zatem, aby można uznać jakiś wydatek za koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione dwa warunki:

1) celem jego poniesienia powinno być osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,

2) wydatek nie może się znajdować na liście zawartej w art. 16 PDOPrU, stanowiącej katalog wydatków, które nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Wydatki ponoszone w związku z podwyższeniem kapitału nie zostały przez ustawodawcę włączone do listy z art. 16 ust. 1 PDOPrU, w związku z czym podlegają one ocenie wyłącznie z punktu widzenia przesłanek zawartych w art. 15 cytowanej ustawy. Należy więc wykazać związek wydatków związanych z emisją akcji z przychodami osiąganymi przez dany podmiot gospodarczy lub ich przyczynienie się do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Związek kosztu z przychodami następuje zarówno wtedy, gdy istnieje możliwość przyporządkowania wydatku do konkretnych przychodów osiąganych przez podatnika, jak i wtedy, gdy [...]