Abstrakt

Stan faktyczny

Na mocy porozumienia pomiędzy bankiem oraz agencją bank zobowiązał się do nabycia od agencji określonych akcji w terminie do 1.7.2007 r., a w przypadku odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie banku i ich nienabycia – do zapłaty kary umownej w wysokości 3 mln zł stanowiących równowartość ceny, jaką bank miał zapłacić za nabycie przedmiotowych akcji. Ostatecznie bank zrezygnował z nabycia akcji, wobec czego zmuszony był do zapłaty na rzecz agencji – tytułem odszkodowania – kwoty równoważnej cenie, jaką miał zapłacić za nabycie akcji.

We wniosku do Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego US w Warszawie bank wniósł o potwierdzenie, że uiszczona na rzecz agencji kwota 3 mln zł stanowi koszt uzyskania przychodu. Zdaniem podatnika, przedmiotowy wydatek został poniesiony w celu zachowania, zabezpieczenia źródła przychodu w postaci dyskonta, prowizji od dystrybucji bonów korporacyjnych. Ponadto odszkodowanie nie jest wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 19 i 22 PDOPrU jako wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego US w Warszawie w postanowieniu z 6.8.2007 r. uznał stanowisko banku za niewłaściwe¹⁴. Organ I instancji wskazał, że choć w przedmiotowym stanie faktycznym przepisy art. 16 ust. 1 pkt 19 i 22 PDOPrU, w których ustawodawca wyłączył z kosztów podatkowych wydatki mające charakter kar i sankcji, nie będą miały zastosowania, to jednak wydatek w postaci odszkodowania z tytułu nienabycia akcji nie będzie mógł być kosztem uzyskania przychodów, nie pozostaje bowiem w związku z przychodami podatnika. Tym samym, kwota odszkodowania nie spełnia warunku określonego w art. 15 ust. 1 PDOPrU, a więc nie wykazuje niezbędnego związku z osiąganymi przez podatnika przychodami. Ponadto zapłata przez bank odszkodowania za brak wykupu akcji nie ma na celu zachowania lub też zabezpieczenia źródła przychodów uzyskiwanych przez bank, osiąganie przychodów w postaci prowizji i dyskonta za emisję bonów korporacyjnych nie jest bowiem uzależnione od posiadania przez podatnika akcji podmiotu emitującego bony.

W zażaleniu na powyższe postanowienie podatnik wywodził, że kwota odszkodowania wykazuje pośredni związek z przychodami banku i jako koszt pośredni powinna zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 4d PDOPrU. Rozpatrując zażalenie, Dyrektor IS w Warszawie uznał, że nie zasługuje ono na uwzględnienie. W uzasadnieniu decyzji organ podatkowy wskazał, iż na gruncie art. 15 ust. 1 PDOPrU do zaliczenia danego wydatku do kosztów podatkowych niezbędne jest wykazanie istnienia między tym wydatkiem a przychodem bezpośredniego lub pośredniego związku przyczynowo-skutkowego. Jednakże wobec odstąpienia banku od porozumienia i nienabycia akcji od agencji związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wydatkiem a przychodem w ogóle nie wystąpił. Jednocześnie wypłaconego odszkodowania nie sposób uznać za koszt poniesiony w celu zachowania czy też zabezpieczenia źródła przychodów w postaci prowizji i dyskonta za emisję bonów korporacyjnych. Dyrektor IS w Warszawie wskazał bowiem, iż koszty poniesione na zachowanie źródła przychodów to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało bezpiecznie. Jak wskazał organ podatkowy, istotą tego rodzaju kosztów jest ich obligatoryjne poniesienie w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Komentarz podatkowy

Stanowisko Dyrektora IS w Warszawie zasługuje na aprobatę. Warunkiem koniecznym zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest bowiem łączne spełnienie następujących przesłanek: [...]