Abstrakt

Decyzja Dyrektora IS we Wrocławiu z 27.10.2006 r.¹

Spółka dokonująca wydatków związanych z publiczną emisją akcji – potwierdzonych fakturami VAT – ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wnikającego z tych faktur w takiej części, jaka odnosi się do sprzedaży opodatkowanej.

Stan faktyczny

Podatnik będący spółką akcyjną przeprowadził publiczną emisję akcji oraz wprowadził wyemitowane ­papiery wartościowe do publicznego obrotu. W związku z przeprowadzaną transakcją podatnik poniósł określone wydatki (np. na pomoc prawną), które zostały udokumentowane fakturami VAT.

Podatnik wystąpił do Naczelnika Dolnośląskiego US we Wrocławiu z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji potwierdzającej, iż poniesione przez niego wydatki mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, a zawierająca się w nich kwota naliczonego podatku VAT podlega odliczeniu. Na poparcie swojego stanowiska spółka powołała się na orzeczenie ETS z 26.5.2005 r., w którym stwierdzono, iż przepisy VI Dyrektywy (obecnie Dyrektywy VAT) przyznają prawo do pełnego odliczenia podatku VAT obciążającego wydatki poniesione przez podatnika w związku z różnymi świadczeniami wykonanymi na jego rzecz w ramach emisji ­akcji, o ile wszystkie czynności dokonywane przez tego podatnika w ramach jego działalności gospodarczej podlegają opodatkowaniu².

W postanowieniu z 31.5.2006 r. Naczelnik uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe³, powołując się na niedopuszczalność odliczenia naliczonego podatku VAT przy nabyciu towarów i usługa niezbędnych do emisji ­akcji wynikającą z treści art. 88 ust. 1 VATU. Zgodnie z tym przepisem, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego. Jednocześnie, zdaniem Naczelnika nie ulega wątpliwości, iż wydatki poniesione na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 PDOPrU, gdyż związane są z przychodami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym (art. 12 ust. 4 pkt 4 PDOPrU). W konsekwencji, brak możliwości zaliczenia poniesionych przez podatnika wydatków do kosztów uzyskania przychodu, powoduje wyłączenie możliwości odliczenia kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z podwyższeniem kapitału zakładowego. Odnosząc się do przywołanego przez podatnika orzeczenia ETS, Naczelnik uznał, iż wskazany wyrok dotyczy reguł ogólnych VI Dyrektywy, a nie norm prawa krajowego, które mogą zawierać wy­łączenia z prawa podatnika do odliczenia podatku na­liczonego, czego najlepszym przykładem jest art. 88 ust. 1 VATU.

Zaskarżone przez podatnika postanowienie Na­czel­nika zostało uznane za nieprawidłowe decyzją Dyrek­tora IS we Wrocławiu. W wydanym rozstrzygnięciu ­Dyrektor stwierdził, iż emisja akcji nie jest zdarzeniem gospodarczym objętym zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem VAT, co nie wyklucza prawa do odliczenia podatku VAT od ponoszonych przez podatników wydatków w tym zakresie. Jednocześnie, przy­sługujące na podstawie art. 86 ust. 1 VATU prawo do odliczenia podatku, ograniczone jest do podatku na­liczonego wynikającego z zakupów towarów i usług ­wykorzystywanych do dokonywania czynności opodatkowanych. Powyższy związek może mieć zarówno charakter bezpośredni (zakup materiałów do wytworzenia produktu podlegającego odsprzedaży) lub pośredni (koszty administracyjne), jak również może on dotyczyć takich czynności, które pomimo, że są zwolnione z opodatkowania lub też nie podlegają w ogóle opodatko­waniu są potrzebne z punktu widzenia dalszego funkcjonowania podatnika. W oparciu o powyższe uwagi Dyrektor uznał, iż poczynione przez podatnika wydatki mają pośredni wpływ na uzyskiwane przez niego przychody, gdyż mają na celu pozyskanie środków na rozszerzenie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Tym samym podatnikowi powinno przysługiwać prawo odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących wydatki na podstawie podwyższenia kapitału.

Komentarz podatkowy

Decyzja wydana przez Dyrektora IS we Wrocławiu zasługuje na aprobatę. Podkreślenia wymaga fakt, iż komentowane rozstrzygnięcie dotyczy zagadnienia, które było przedmiotem wielu rozbieżnych rozstrzygnięć zarówno organów podatkowych⁴, jak i sądów administracyjnych⁵. Na tle omawianego stanu faktycznego zaznaczają się dwie sporne w doktrynie prawa podatkowego kwestie. Pierwsza z nich dotyczy dopuszczalności zaliczenia wydatków poniesionych na podniesienie kapitału zakładowego spółki kapitałowej do kosztów uzyskania przychodu. Druga natomiast dotyczy możliwości odliczenia przez podatnika podatku VAT od poniesionych przez niego w tym celu wydatków.

Zgodnie z art. 15 PDOPrU, kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczania źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 PDOPrU. Jednocześnie warto podkreślić, iż koszty [...]