Abstrakt
Wątpliwości interpretacyjne w zakresie wpisów sądowych w postępowaniu przed sądami administracyjnymi pojawiają się przede wszystkim na etapie praktycznego stosowania przepisów regulujących zagadnienie wpisów stałych w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Autorzy odpowiadają na pytanie jaki wpis należy uiścić gdy zaskarżane rozstrzygnięcia nie są decyzjami wymiarowymi, określającymi wysokość należnego podatku i nakładającymi obowiązek jego zapłaty.
Wprowadzenie
W postępowaniu przed sądami administracyjnymi kwestię wpisu pobieranego od pism wszczynających postępowanie w danej instancji reguluje art. 231 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi1. Zgodnie z jego treścią, jeżeli przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna należy pobierać wpis stosunkowy w innych sprawach strona zobowiązana jest uiścić wpis stały.
Rachunkowe oznaczenie wysokości wpisów stosunkowych nie stwarza trudności z uwagi na klarowność przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 16.12.2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi2. Wpisy takie zarówno w postępowaniu sądowoadministracyjnym, jak i cywilnym stanowią bowiem procent należności pieniężnej. Problemy w tej materii wywołuje jedynie prawidłowe oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia, o czym będzie mowa w dalszej części opracowania. Wątpliwości interpretacyjne pojawiają się natomiast przede wszystkim na etapie praktycznego stosowania przepisów regulujących zagadnienie wpisów stałych w postępowaniu sądowoadministracyjnym, co skłania do szerszego ich omówienia.
Problemy z wartością przedmiotu zaskarżenia
Co do zasady, wpis stały w sprawach z zakresu zobowiązań podatkowych wynosi 500 zł (§ 2 ust. 3 pkt 12 WpisAdmR). W doktrynie wyrażono pogląd, w myśl którego wpisu stałego w zasadzie nie pobiera się w sprawach podatkowych i celnych, gdyż tego typu sprawy zwykle wiążą się, należnościami pieniężnymi3. Faktem jest, iż wszystkie decyzje organów podatkowych odnoszą się do świadczeń pieniężnych, często jednak w sposób pośredni. Wszelako wydaje się, iż ustawodawca w treści art. 231 PostAdmU wymaga obecności związku bezpośredniego pomiędzy decyzją będącą przedmiotem skargi a należnością pieniężną4. Z kolei działalność organów podatkowych w sferze podejmowanych rozstrzygnięć przewiduje szereg decyzji, w których należność pieniężna nie wynika wprost. Decyzjami, o których tu mowa, są m.in.5:
– decyzje w przedmiocie przyznania lub odmowy przyznania ulg płatniczych (umorzenie, rozłożenie na raty, odroczenie terminu płatności),
– decyzje umarzające postępowanie w sprawie (np. postępowanie restrukturyzacyjne czy w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty),
– decyzje w przedmiocie odmowy opodatkowania w formie karty podatkowej czy też odmowy określenia zobowiązania,
– decyzje w przedmiocie zabezpieczenia zobowiązań podatkowych,
– decyzje określające wysokość straty podatkowej.
By dowieść, iż zasadniczą kwestią sporu w sprawach, w których przedmiot rozpoznania przez sąd stanowią ww. decyzje są należności pieniężne, należy po krótce przybliżyć ich meritum.
Odroczenie terminu płatności i rozłożenie podatku na raty
Zgodnie z art. 67a ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa6, organ podatkowy w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty, odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a OrdPU, umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Odroczenie terminu płatności i rozłożenie na raty zapłaty podatku lub zaległości, a także jej umorzenie stanowią szczególną formę ulg w realizacji zobowiązań podatkowych. Rozłożenie podatku na raty jest szczególnym rodzajem odroczenia terminu płatności podatku, gdzie przesunięcie terminu na datę późniejszą łączy się z podziałem kwoty podatku na części i gdzie każda część ma ustalony inny termin płatności7. Odroczenie terminu płatności podatku dotyczyć może zarówno terminu wynikającego z przepisów prawa podatkowego, jak i terminu związanego z doręczeniem decyzji ustalających wysokość zobowiązania podatkowego. Z kolei umorzenie zaległości podatkowej to sposób wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, którego istotą jest [...]