Monitor Podatkowy

nr 12/2007

Opodatkowanie PCC cesji praw i obowiązków z przedwstępnej umowy sprzedaży

Anna Pęczyk-Tofel
Autorka jest aplikantką radcowską w Warszawie, doktorantką w zakresie prawa podatkowego na Uniwersytecie Warszawskim.
Marcin S. Tofel
Autor jest aplikantem radcowskim w Warszawie, doktorantem w zakresie prawa handlowego na Uniwersytecie Warszawskim, prawnikiem w Kancelarii Prawniczej SALANS.
Abstrakt

Postanowienie Naczelnika US w Łukowie 15.6.2007 r.1

Od charakteru umowy (ekwiwalentny – sprzedaż, zamiana bądź nieekwiwalentny – darowizna) będzie zależeć, czy dana umowa cesji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Analiza opisanego przez wnioskodawczynię stanu faktycznego nasuwa wniosek, że zawarta umowa cesji praw i obowiązków ma charakter ekwiwalentny (kwota odstępnego), więc przyjęła formę umowy sprzedaży praw majątkowych. Umowa cesji praw i obowiązków podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. 

Stan faktyczny

W 2005 r. podatnik zawarł z deweloperem przedwstępną umowę sprzedaży, w której deweloper zobowiązał się do wybudowania lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności na rzecz podatnika. Następnie w 2007 r. podatnik zawarł z deweloperem oraz osobą trzecią trójstronną umowę cesji praw i obowiązków wynikających z przedwstępnej umowy sprzedaży, na mocy której osoba trzecia wstąpiła na miejsce podatnika i przejęła wszystkie prawa oraz obowiązki podatnika wynikające z tej umowy. Jako wynagrodzenie za cesję podatnik otrzymał kwotę ponad 150 tys. zł tytułem odstępnego.

Na tle powyższego stanu faktycznego podatnik wystąpił do Naczelnika US w Łukowie z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji prawa podatkowego i potwierdzenie, że umowa cesji praw i obowiązków nie podlega opodatkowaniu PCC.

W odpowiedzi na wniosek podatnika Naczelnik US w Łukowie wskazał, że umowa cesji praw i obowiązków stanowi swoistą konstrukcję prawną przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, która prowadzi do zmiany osoby wierzyciela. Umowa cesji praw należy do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umów przenoszących własność. Z uwagi na to, że ustawodawca nie nadał cesji praw formy samoistnej umowy, należy się posiłkować treścią art. 510 § 1 KC, z którego wynika, że czynnością prawną stanowiącą ­podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności. Tym samym, od charakteru umowy (ekwiwalentny – sprzedaż, zamiana bądź nieekwiwalentny – darowizna) będzie zależeć, czy dana umowa będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W ocenie organu podatkowego, analiza stanu faktycznego przedstawionego przez podatnika prowadzi do wniosku, że zawarta umowa cesji praw i obowiązków miała charakter ekwiwalentny, skoro podatnik otrzymał stosowne wynagrodzenie, i tym samym przyjęła formę umowy sprzedaży praw majątkowych, która na mocy art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a PCCU podlega opodatkowaniu PCC.

Komentarz podatkowy

W związku z coraz częstszym dokonywaniem cesji praw i obowiązków z umów zawartych z deweloperem na rzecz podmiotów trzecich komentowane zagadnienie ma ogromne znaczenie praktyczne dla podatników. Zgodnie z jednolitym stanowiskiem organów podatkowych, w przypadku gdy cesja praw i obowiązków dokonywana jest w zamian za stosowne wynagrodzenie, zawarta zostaje w [...]