Abstrakt

Artykuł stanowi próbę wskazania na niedogodności, jakie mogą wystąpić w sytuacji opodatkowania - przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją - osób fizycznych osiągających dochody z pracy w UE.

Wprowadzenie

Opodatkowanie dochodów osiąganych z pracy¹ świadczonej przez Polaków reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych². W zakresie tym ustawa stanowi, iż osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania³ w Polsce, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów⁴. Nie ma przy tym znaczenia, gdzie znajduje się miejsce położenia źródła przychodu. Jest to bardzo istotne, bowiem z praktycznego punktu widzenia, fakt uzyskania dochodu w UE przez osoby fizyczne podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powoduje, iż mogą się one znaleźć w różnej sytuacji podatkowej.

Niedogodności związane z faktem uzyskania przez Polaków dochodu w Unii Europejskiej

Na sytuację podatkową osób fizycznych pracujących w UE, zasadniczy wpływ ma treść umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. W zakresie eliminacji podwójnego opodatkowania Polska zawarła umowy z wszystkimi państwami członkowskimi. Nie wszystkie z umów przewidują jednak takie same metody zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu.

Ogólnie rzecz ujmując, umowy te nakładają na państwa zamieszkania obowiązek uwzględniania podatku zapłaconego w państwie źródła poprzez zastosowanie metody wyłączenia, albo przez zastosowanie metody zaliczenia⁵. Tym samym, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie pracy najemnej przewidują dwie metody jego eliminacji.

Pierwszą jest wyłączenie z progresją, polegające na tym, że państwo zamieszkania rezygnuje z opodatkowania dochodów osiągniętych poza jego granicami. Istotne jest jednak, iż zastrzega sobie prawo uwzględniania tych dochodów w procesie nakładania podatków⁶. Oznacza to, że dochód zagraniczny brany jest pod uwagę przy obliczaniu stawki podatku⁷, stosowanej do dochodów opodatkowanych w tym państwie⁸.

Drugą, jest metoda zaliczenia proporcjonalnego⁹. W tym przypadku, podatek zapłacony w państwie źródła dochodu odlicza się od podatku należnego w państwie zamieszkania¹⁰. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku, która odpowiada kwocie podatku jaki przypadłby do zapłaty w państwie zamieszkania od dochodów uzyskanych w państwie źródła¹¹.

Przeważająca większość umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę przewiduje [...]