Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie regulacji zawartych w polskich przepisach w zakresie opodatkowania akcyzą, dotyczących procedury zawieszenia poboru akcyzy. Analizie zostały w nim poddane przepisy ustawowe, jak i wybrane przepisy wykonawcze.
Zawieszenie poboru - warunki ustawowe
Zawieszenie poboru akcyzy od wyrobów akcyzowych zharmonizowanych zależy, od tego czy są one:
1) produkowane, przetwarzane, magazynowane w składzie podatkowym,
2) przemieszczane między składami podatkowymi na terytorium RP,
3) zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie lub dostarczane nabywcom upoważnionym do nabycia zwolnionego od akcyzy wyrobu,
4) przemieszczane między składami podatkowymi na terytorium Wspólnoty Europejskiej np. między składem znajdującym się w Polsce i RFN,
5) eksportowane ze składu podatkowego do odbiorcy na terytorium państwa trzeciego np. Ukrainy, a przewóz tych wyrobów odbywa się przez terytorium WE,
6) dostarczane ze składu podatkowego na terytorium Polski do nabywcy będącego podmiotem upoważnionym przez właściwe organy podatkowe państwa członkowskiego np. z RFN do stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy,
7) nabywane w procedurze zawieszenia poboru akcyzy na terytorium RP przez prowadzącego skład podatkowy.
Zagadnienie to regulują przepisy art. 26 ust. 1 ustawy z 23.1.2004 r. o podatku akcyzowym1.
Pobór akcyzy podlega bezwzględnemu zawieszeniu, gdy wyroby akcyzowe zharmonizowane zostały objęte zawieszającą procedurą celną.
Pojęcie procedury zawieszającej odnosi się w wypadku towarów niekrajowych do następujących procedur: tranzytu, składu celnego, uszlachetniania czynnego podlegającego systemowi zawieszeń, przetwarzania pod kontrolą celną, odprawy czasowej.
Warto zwrócić uwagę na fakt, iż pobór akcyzy od wyrobów akcyzowych zharmonizowanych może być również zawieszony, jeżeli wyroby te otrzymały inne przeznaczenie celne na podstawie przepisów prawa celnego.
Analiza przepisów wykonawczych
Na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w ust. 4 analizowanego art. 26 Minister Finansów określił, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy w przypadku wskazanym powyżej2.
Stało się to poprzez wydanie rozporządzenia MF w sprawie procedury zawieszenia poboru akcyzy i jej dokumentowania z 23.4.2004 r. I tak w rozdziale 2 określono szczegółowy sposób stosowania i dokumentowania procedury zawieszenia poboru akcyzy przy przemieszczeniu wyrobów akcyzowych na terytorium kraju i między państwami członkowskimi WE. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, nie stosuje się procedury zawieszenia poboru akcyzy w przypadku produkcji lub przetwarzania wyrobów akcyzowych zharmonizowanych (dalej WAZ) z wykorzystaniem WAZ, od których została zapłacona akcyza, jeżeli kwota należnej akcyzy jest równa lub niższa od kwoty uprzednio zapłaconej akcyzy.
Ponadto, przepisów tego rozporządzenia nie stosuje się do procedury zawieszenia poboru akcyzy w odniesieniu do WAZ określonych w załączniku do rozporządzenia, w przypadku gdy są zużywane do innych celów niż napędowe, opałowe lub do produkcji paliw silnikowych lub olejów opałowych.
Zasada powyższa nie znajduje zastosowania w odniesieniu do WAZ produkowanych i przemieszczanych na terytorium RP, do których stosuje się stawkę podatku akcyzowego inną niż stawka 0, z wyjątkiem wyrobów oznaczonych symbolem PKWiU 23.20.32 i kodem CN 2713.
Z kolei - na podstawie przepisów § 2b - w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego WAZ, do których w państwie nabycia nie stosuje się procedury zawieszenia poboru akcyzy i do których stosuje się na terytorium RP stawkę podatku akcyzowego inną niż stawka 0, ich przemieszczenie na terytorium kraju i wprowadzenie do składu podatkowego w procedurze zawieszenia poboru akcyzy odbywa się z zastosowaniem dokumentów handlowych.
Zasada ta nie znajduje zastosowania w przypadku przemieszczania WAZ, o których mowa w poz. 1-3, 12, 26 i 27 załącznika nr 2 do AkcU, zwolnionych od akcyzy lub objętych stawką zerową.
W analizowanym przypadku nabywający przed wprowadzeniem tych wyrobów na terytorium kraju dokonuje zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym, określonego na podstawie odrębnych przepisów.
Warto pamiętać również o tym, że dostawa wewnątrzwspólnotowa WAZ - o której była mowa powyżej - odbywa się z zastosowaniem uproszczonego dokumentu towarzyszącego.
Istotne jest również i to, że przemieszczanie WAZ w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, niezależnie od zastosowanych środków transportu, odbywa się na podstawie administracyjnego dokumentu towarzyszącego, o którym mowa w przepisach dotyczących dokumentacji związanej z przemieszczaniem WAZ. I tak w przypadku przemieszczania tych wyrobów w procedurze zawieszenia poboru akcyzy na terytorium kraju, w administracyjnym dokumencie towarzyszącym nie wypełnia się rubryk 12-14. W sytuacji, gdy wyroby te są zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, w administracyjnym dokumencie towarzyszącym nie wypełnia się [...]