Abstrakt
W artykule omówiono warunki prawne dostawy mediów, zasady rozliczania podatku dochodowego i VAT przy dostawie wody i energii elektrycznej oraz podatkowe skutki odsprzedaży mediów.
Warunki prawne dostawy mediów
Dostawa wody
Warunki dostarczania wody i odprowadzania ścieków reguluje ustawa z 7.6.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków1. Obie te usługi wykonuje się na podstawie umowy zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług. Jeżeli nieruchomość zabudowana jest budynkami wielolokalowymi umowa zawierana jest z właścicielem budynku lub z zarządcą nieruchomości wspólnej. Zarządca działa tu na rzecz właściciela budynku. Umowy na dostawę wody do poszczególnych lokali mogą być zawierane wyłącznie gdy:
1) wszystkie lokale wyposażone są w zainstalowane wodomierze i możliwy jest odczyt wskazań,
2) ustalony jest sposób rozliczeń różnic wskazań między wodomierzem głównym a wodomierzami w lokalach.
Jeżeli nie ma wodomierzy rozliczenia dla poszczególnych lokali ustalane są na podstawie innych kryteriów i nie oddają rzeczywistego zużycia.
Dostawa energii
Zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii reguluje ustawa z 10.4.1997 r. - Prawo energetyczne. Dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła odbywa się na podstawie umowy sprzedaży lub umowy przesyłowej. Prawo energetyczne nie określa w sposób wyraźny, z kim może być zawarta umowa o dostawę energii, jednak z treści art. 7 ustawy wynika, że odbiorca powinien mieć tytuł prawny do korzystania z obiektu. Tak więc w przypadku budynków mieszkalnych umowa może być skutecznie zawarta z właścicielem budynku, wspólnotą mieszkaniową albo działającym na rzecz tych podmiotów zarządcą. Jak uznał SN w wyroku z 7.5.2004 r. (III SK 37/2004) „właściciel lokalu mieszkalnego znajdującego się w budynku wielorodzinnym nie może żądać zobowiązania przedsiębiorstwa energetyki cieplnej do zawarcia umowy o dostarczanie ciepła wyłącznie do jego lokalu”. Zgodnie z art. 45a ust. 6 ustawy, właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego jest natomiast odpowiedzialny za rozliczanie na poszczególne lokale całkowitych kosztów zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła.
Media kupowane na własne potrzeby
Zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów
Jest dość oczywiste, że wydatki ponoszone na zakup mediów mogą stanowić koszt podatkowy; z uwagi na ich pośrednie powiązanie z działalnością i przychodami podatnika nie trzeba wykazywać w szczególny sposób zasadności tych wydatków. Koszty eksploatacji lokalu i budynku (zakup prądu, wody, energii oraz innych mediów), wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów nawet wtedy, gdy są one użytkowane nieodpłatnie2. Przepisy regulujące potrącalność kosztów nie stawiają w tym zakresie żadnych wymagań. Nie jest także konieczne posiadanie tytułu prawnego do nieruchomości, do której media są dostarczane. Oznacza to, że podatnik zasiadujący działkę z budynkiem także może rozliczać podatkowo wydatki związane z dostawą mediów.
Rozliczanie kosztów w czasie
Koszty niemające bezpośredniego związku z przychodem mogą być rozliczane kasowo, tj. w miesiącu poniesienia wydatku. Obowiązujące dzisiaj przepisy art. 15 ust. 4 PDOPrU i art. 22 ust. 4-6 PDOFizU nie nakładają na podatnika obowiązku dzielenia jednorazowo poniesionego kosztu za dłuższy okres, np. kwartał. Znajdujące się w Sejmie nowele ustaw o podatku dochodowym przewidują proporcjonalne przyporządkowanie do poszczególnych miesięcy jednorazowych wydatków obejmujących dłuższe okresy.
Media w czasie budowy obiektu
Odrębnym problemem jest rozliczanie mediów w trakcie budowy obiektu. Organy podatkowe uważają, że do momentu oddania budynku do użytkowania wydatki na media lub wywóz śmieci nie powinny być zaliczane bezpośrednio do kosztów, ponieważ zwiększają one wartość początkową środka trwałego. Jako uzasadnienie przywoływany jest [...]