Abstrakt
Akcesja Polski do Wspólnoty Europejskiej stworzyła nowy stan prawny w zakresie prawa karnego skarbowego. Zmiany te stanowią niewątpliwie wyzwanie dla organów dochodzenia i sądów. Ustalając jakiej treści zachowanie podlega karze, należy pamiętać, że wprowadzono odpowiedzialność za popełnione za granicą przestępstwa skierowane przeciwko interesom finansowym Wspólnot Europejskich.
Uwagi wstępne
Przepisy Kodeksu karnego skarbowego, określające poszczególne typy czynów zabronionych, cechują się tzw. blankietowością. Oznacza to, że na gruncie prawa karnego skarbowego, aby ustalić czy w danym przypadku zachowanie sprawcy jest bezprawne, należy posiłkować się przepisami innych ustaw. Prawo karne skarbowe nie tworzy bowiem norm szczegółowych prawa finansowego, lecz zabezpiecza istniejące już normy w tym zakresie (ustanowione w przepisach prawa finansowego) na zasadzie ultima ratio1.
Należy w tym miejscu zauważyć, że jest to blankietowość dwóch rodzajów. Po pierwsze, ma ona charakter dość wyraźny, kiedy to przepisy typizujące poszczególne zachowania zabronione zaopatrzone są w klauzule wskazujące, że dane przestępstwo (wykroczenie) skarbowe jest czynem podejmowanym „wbrew obowiązkowi”, „wbrew przepisom” etc. Po drugie, w Kodeksie karnym skarbowym występuje swego rodzaju blankietowość niewyraźna. Polega to na tym, że przepisy konstruujące poszczególne typy czynów zabronionych posługują się pojęciami, czy też sformułowaniami, które mają swoje konkretne znaczenie zdefiniowane w przepisach innych ustaw, np. „podatnik”, „płatnik”, „wystawiać fakturę” etc. Niekiedy zwroty te są wyraźnie zdefiniowane w słowniczku ustawowym Kodeksu (ale także przez odesłanie do norm prawa finansowego), ale w niektórych przypadkach definicji takiej brak. Nie ulega jednak wątpliwości, że także i w takim przypadku należy sięgnąć do norm prawa finansowego, aby ustalić znaczenie danego pojęcia, czy też sformułowania.
Z tych też względów w celu jednoznacznego ustalenia jakiej treści zachowanie podlega karze na podstawie przepisów Kodeksu, trzeba będzie odwołać się nie tylko do przepisów wyrażających określone obowiązki, wbrew którym sprawca występuje („kto, wbrew obowiązkowi…”), ale konieczne będzie również odwołanie się do przepisów, precyzujących znaczenie pojęć, używanych dla opisania znamion czynów zabronionych (np. podatnik, wyroby akcyzowe etc.).
Nowelizacja Kodeksu karnego skarbowego z 1.5.2004 r.
Z dniem 1.5.2004 r. Polska stała się Państwem Członkowskim WE. W związku z tym, dokonano nowelizacji Kodeksu karnego skarbowego2. Zmiany dokonane powyższą ustawą - w zakresie przestępstw podatkowych - były stosunkowo mało znaczące. Wprowadzono odpowiedzialność za [...]