Abstrakt

Nawet wadliwe co do stawek faktury VAT nie powodują utraty prawa do odliczenia podatku naliczonego u ich nabywcy. W artykule autorzy analizują relacje między poprawnością faktury a prawem odliczenia VAT.

Wstęp

Od 1.6.2005 r. obowiązuje znowelizowana ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54 z 2004 r. poz. 535 ze zm. - dalej VATU), za wyjątkiem przepisów art. 86 regulujących możliwość odliczenia podatku od nabycia niektórych samochodów, oraz paliwa do nich, które wejdą w życie 22.8.2005 r.

Zmiany wprowadzone nowelą z 12.4.2005 r. dotyczą m.in. art. 88a ustawy, a konkretnie dodanego w nim nowego przepisu, zamieszczonego w ust. 3a¹. Przepis ten wskazuje jakie dokumenty nie mogą stanowić podstawy obniżenia podatku należnego oraz do otrzymania zwrotu różnicy podatku naliczonego.

W sprawie tej zabrało głos² Ministerstwo Finansów przedstawiając swoją interpretacją dotyczącą treści art. 88 ust. 3a VATU - przepisu zdaniem autorów tak jasnego i oczywistego, że wręcz chce się rzec, iż „ clara non sunt interpretanda”. Ministerstwo Finansów wyraziło pogląd³, iż faktury (faktury korygujące) i dokumenty celne nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, m.in. w przypadku gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami (fakturami korygującymi) wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania tych faktur, lub gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniona od podatku, a kwota podatku wykazana w fakturze nie została uregulowana (chodzi również o nieuregulowanie kwoty podatku przez sprzedawcę).

Zdaniem autorów, nowododany przepis z ust. 3a w art. 88 nie daje żadnych podstaw do takiej interpretacji, co wykażą w niniejszym artykule.

W artykule omówiono stan prawny przed i po wejściu w życie (od 1.6.2005 r.) nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, dokonanej ustawą z 21.4.2005 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 90 z 2005 r. poz. 756).

Konstytucyjność upoważnienia ustawowego

Przed nowelizacją VATU, która obowiązuje od 1.6.2005 r. przypadki, w których nabycie towarów lub usług nie uprawniało podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku regulowało w rozdziale 8 Rozporządzenie Ministra Finansów z 27.4.2004 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 97, poz. 970 ze zm.). Przepisy ww. rozporządzenia zostały wydane w oparciu o delegację ustawową zawartą w art. 88 ust. 5 VATU, zgodnie z którą, w celu zapobieżenia nadużyciom, a także dążąc do jednakowego traktowania podatników w zakresie odliczania podatku z tytułu nabycia towarów lub rozporządzania takimi samymi towarami, mogą zostać określone w przepisach wydanych na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 1 VATU inne przypadki, w których podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W pierwszym rzędzie należy zauważyć, iż ustawodawca w art. 88 ust. 5 VATU wyznaczył cele uregulowania w akcie rangi podustawowej innych przypadków, w których podatnik nie ma prawa do realizacji swego podstawowego uprawnienia, jakim jest prawo potrącenia podatku naliczonego⁴. Prawo to jest związane z zasadą [...]