Monitor Podatkowy

nr 7/2005

Charakter ulg i zwolnień podatkowych będących pomocą publiczną

Mariusz Popławski
Wydział Prawa Uniwersytetu w Białymstoku.
Abstrakt

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie cech charakterystycznych ulg i zwolnień podatkowych będących pomocą publiczną, w dalszej części opracowania określanymi ulgami i zwolnieniami pomocowymi. Ma to służyć przede wszystkim wykazaniu, iż preferencje te są na tyle specyficzne, że można mówić o ich szczególnym charakterze, odróżniającym ten rodzaj korzyści od innych ulg i zwolnień podatkowych.

Wprowadzenie

Wskazanie i analiza cech charakterystycznych ulg i zwolnień pomocowych poprzedzone musi być odpowiedzią na pytanie kiedy ulgi i zwolnienia podatkowe mają charakter pomocy publicznej? W pierwszej kolejności zostanie więc przedstawione pojęcie ulg i zwolnień pomocowych, a następnie zostaną wskazane i poddane analizie ich cechy charakterystyczne.

Potrzeba zajęcia się tym zagadnieniem wynika także z konieczności podjęcia szczegółowych badań nad tymi instytucjami prawa podatkowego, które odgrywają w Polsce od kilku lat bardzo istotną rolę. Dotyczy to zarówno aspektu tworzenia, jak i stosowania prawa podatkowego.

Pojęcie ulg i zwolnień pomocowych

Zdefiniowanie pojęcia ulg i zwolnień podatkowych mających charakter pomocy publicznej wymaga odniesienia się do ogólnego pojęcia ulg i zwolnień podatkowych oraz wskazania kryteriów, których zastosowanie umożliwi podział tych preferencji podatkowych na będące pomocą publiczną i niezaliczane do tej kategorii1. Pojęcie ulg i zwolnień, którym posługuje się autor w niniejszym artykule należy rozumieć szeroko. W jego skład wchodzą zarówno ulgi i zwolnienia systemowe2, jak i ulgi w zapłacie podatków, uregulowane w OrdPU3. Pierwsza grupa tych preferencji charakteryzuje się tym, iż są one elementami konstrukcyjnymi danego podatku. Drugi rodzaj może odnosić się przynajmniej w założeniu do wszystkich podatków. Jest to więc instytucja ogólnego prawa podatkowego4. Podkreślić należy, że oba rodzaje tych preferencji mogą stanowić pomoc publiczną5. W tym miejscu pozostaje odpowiedzieć na pytanie, w jakich przypadkach ulgi i zwolnienia te stają się pomocą publiczną?

Z analizy art. 876 Traktatu WE wynika, że wsparcie udzielone przez państwo, będzie [...]