Monitor Podatkowy

nr 6/2005

Wiążące interpretacje prawa podatkowego w orzecznictwie samorządowych organów podatkowych

Jadwiga Glumińska-Pawlic
Doradca podatkowy, pracownik naukowy na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członek Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania, Przewodnicząca Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego, ORCID: 0000-0002-2256-4558
Abstrakt

Z dniem 1.1.2005 r. weszły w życie znowelizowane przepisy art. 14-14d OrdPU1, modyfikujące w istotny sposób zasady udzielania przez organy podatkowe pisemnych interpretacji co do zakresu oraz sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach podatników, płatników i inkasentów. Powołane zmiany wprowadzone zostały ustawą - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej2 i, w założeniach projektodawców, miały zagwarantować podatnikom maksymalną ochronę ich interesów. W praktyce wywołują jednak szereg wątpliwości i naruszają zasady konstytucyjne, dla których ochrony i pogłębiania zostały uchwalone3.

Wprowadzenie

W prawie podatkowym istotne znaczenie ma jednolitość jego stosowania przez administrację podatkową. To z kolei powinno zagwarantować realizację w praktyce konstytucyjnych zasad sprawiedliwości, równości i powszechności, a także legalizmu i pewności opodatkowania. Warunkiem akceptacji przez ogół obywateli ciężarów podatkowych musi być przekonanie, że sprawiedliwość i równość opodatkowania są rzeczywiście realizowane, a wszystkie podmioty podlegają opodatkowaniu tak, jak nakazują ustawy. Nie może być zatem mowy ani o dyskryminowaniu niektórych podmiotów, ani o faworyzowaniu innych, jeśli charakteryzują się one tymi samymi cechami określonymi w ustawie.

Dotychczasowy stan prawny

Przypomnieć trzeba, że art. 14 OrdPU w okresie obowiązywania ustawy doczekał się już kilkakrotnych modyfikacji, wywołujących każdorazowo liczne kontrowersje. W jego pierwotnym brzmieniu ustawodawca nałożył na Ministra Finansów obowiązek dążenia do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, poprzez dokonywanie w szczególności jego urzędowej interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego. Przyjęte w ustawie rozwiązanie budziło jednak od początku wątpliwości, bowiem jeszcze[...]