Monitor Podatkowy

nr 3/2005

Niewypłacone wynagrodzenia nie są kosztem uzyskania przychodów

Adam Mariański
Autor jest doktorem nauk prawnych w zakresie prawa finansowego, specjalizującym się w prawie podatkowym.
Abstrakt

Niniejszy artykuł poświęcony jest zmianom w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczącym wynagrodzenia osób fizycznych jako kosztu uzyskania przychodu.

Dotychczasowy stan prawny

Zgodnie z pierwotnym brzmieniem art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych1 (dalej: PDOPrU), za koszty uzyskania przychodów nie były uznawane niewypłacone osobom fizycznym, nieprowadzącym działalności gospodarczej, należności z tytułów określonych w art. 41 ust. 1 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: PDOFizU). Tenże art. 41 określa zakres należności wypłacanych osobom fizycznym z tytułów określonych w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18 ustawy.

W myśl art. 13 pkt 2 i 4-9 są to następujące należności:

- przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych,

- przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi,

- przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek,

- przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej,

- przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,

- przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9 (tzw. kontraktów menadżerskich, o których mowa poniżej),

- przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Natomiast art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa przychody z praw majątkowych, za które uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zmiany w zakresie kosztów uzyskania przychodu

Od 1.1.2005 r. nadano nowe brzmienie omawianemu przepisowi. Poza wymienionymi powyżej należnościami dodano inne rodzaje należności, których niewypłacenie osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej skutkuje [...]