Monitor Podatkowy

nr 10/2005

Pełnomocnicy z urzędu - zasady opodatkowania VAT

Abstrakt

Zagadnienie interpretacji przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzeń za pomoc prawną świadczoną z urzędu budzi wiele wątpliwości od wejścia w życie ustawy o VAT.

Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na wniosek NRA złożony w tej sprawie w sierpniu 2004 r. podtrzymało swe stanowisko wyrażone w piśmie z 20.7.2004 r., zgodnie z którym świadczenie pomocy prawnej przez adwokata w wyniku przyznania stronie postępowania prawa do bezpłatnej pomocy prawnej przez sądy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 22%. Należy przypomnieć, organy skarbowe zajmowały rozbieżne stanowiska w sprawie podlegania VAT wynagrodzeń wypłacanych przez sądy z tytułu świadczonej pomocy prawnej z urzędu. Odmienne od ministerialnego stanowisko zajęły izby skarbowe w Gdańsku oraz w Katowicach, stwierdzając, że przychód z tytułu świadczenia przez adwokata na zlecenie sądu usług w zakresie pomocy prawnej z urzędu nie stanowi obrotu podlegającego opodatkowaniu na podstawie art. 29 ust. 1 VATU i nie powinien być wykazywany w deklaracjach VAT-7 składanych w związku z prowadzeniem przez podatnika kancelarii adwokackiej.

Departament Budżetu i Majątku Skarbu Państwa Ministerstwa Finansów, w związku ze zgłaszanymi przez sądy i prokuratury wątpliwościami dotyczącymi zasad opodatkowania czynności wykonywanych na rzecz sądów przez adwokatów i radców prawnych będących pełnomocnikami z urzędu oraz biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych, przedstawił w piśmie z 1.7.2005 r. (DB III 070/12/052) informację Ministra Finansów w przedmiotowej sprawie, przedstawioną w odpowiedzi na interpelację poselską. Poniżej prezentujemy niektóre z pytań skierowanych do Ministerstwa Finansów oraz odpowiedzi na nie.

Usługi biegłych

1. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w przypadku usług świadczonych przez osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne świadczące usługi jako biegli sądowi i tłumacze przysięgli na rzecz Policji i innych organów dochodzeniowych (w rozporządzeniu nie uwzględniono faktu, iż prokurator nie jest jedynym organem prowadzącym dochodzenie w sprawach karnych i karnych skarbowych)?

2. Czy i na jakich zasadach opodatkowaniu VAT podlegają usługi biegłych sądowych/tłumaczy/pełnomocników z urzędu świadczone między 1.5.2004 r. a 31.5.2005 r., jak również przed 1.5.2004 r., jeżeli:

a) usługę wykonano przed 1.5.2004 r., lecz zapłaty dokonano po tej dacie np. w maju 2004 r., bądź w czerwcu 2005 r., ewentualnie

b) usługę wykonano między 1.5.2004 r. a 31.5.2005 r., a zapłaty dokonano po 31.5.2005 r.?

[...]