Abstrakt
Celem artykułu jest wskazanie wątpliwości pojawiających się w związku z otrzymaniem przez osoby fizyczne odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.
Wprowadzenie
Co do zasady, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalniają od podatku dochodowego otrzymane przez osoby fizyczne odszkodowania wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego, z pewnymi, wskazanymi przez ustawodawcę, wyjątkami. Mając jednak na uwadze literalne brzmienie art. 21 ust. 1, z którego wynika zwolnienie, a także przepisy Kodeksu cywilnego można mieć uzasadnione wątpliwości co do uznania, iż dla pewnej kategorii odszkodowań przysługiwało będzie zwolnienie z podatku dochodowego.
Pojęcie odszkodowania
Przez odszkodowanie, należy rozumieć wynagrodzenie zapłatę za wyrządzoną szkodę, za poniesioną przez kogoś stratę, jak również odszkodowanie za doznane krzywdy.
Odszkodowanie będzie, co do zasady, świadczeniem polegającym na naprawieniu szkody przez osobę zobowiązaną na rzecz poszkodowanego. Prawo cywilne wiąże powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej z zaistnieniem trzech przesłanek:
- zdarzenia, z którym system prawny łączy czyjś obowiązek naprawienia szkody,
- powstania szkody,
- związku przyczynowo-skutkowego między zdarzeniem a szkodą.
Odszkodowanie, co do zasady, ma na celu zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej przez niego szkody, a nie jego wzbogacenie. Powyższe wynika również z prawa cywilnego gdzie wyraźnie wskazuje się w doktrynie i orzecznictwie, iż przyznane odszkodowanie ma przede wszystkim zrekompensować poszkodowanemu straty, których doznał w związku ze szkodą jaką mu wyrządzono.
Zwolnienie od podatku
Zgodnie z art. 21 ust. 3 PDOFizU wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Wobec powyższego tylko te odszkodowania, których wysokość, bądź zasady ustalania wynikać będą z ustaw, bądź przepisów wykonawczych, zwolnione będą z podatku dochodowego.
Mając na uwadze tak skonstruowane przepisy ustawy uznać można, odszkodowania przyznane na podstawie [...]