Abstrakt
Przystąpienie Polski do UE stwarza coraz większe możliwości podejmowania przez obywateli polskich pracy w innych państwach Europy. Coraz większego znaczenia, również w Polsce, nabiera czasowe wykonywanie pracy na obszarze innego państwa w ramach międzynarodowej wymiany personelu w obrębie ponadnarodowych firm. Opodatkowanie personelu wysyłanego do pracy w innym kraju było przedmiotem wielu opracowań i nie budzi już wątpliwości. W niniejszym artykule autorki poruszają kwestie obciążenia składkami na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne wynagrodzeń pracowników wysłanych do lub z państw członkowskich UE.
Wstęp
Zgodnie z dyspozycją art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych1 obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu w Polsce podlegają osoby fizyczne, które na terytorium RP są m.in.:
- pracownikami,
- osobami realizującymi zawarte przez siebie umowy agencyjne, zlecenia lub inne umowy o świadczenie usług, do których znajdują zastosowanie odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia,
- osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą.
Ponadto obowiązkiem ubezpieczenia społecznego w Polsce objęci są również obywatele polscy zatrudnieni przez podmioty polskie, wykonujący pracę za granicą. Obowiązek ten może zostać wyłączony przez postanowienia umowy międzynarodowej, której Polska jest stroną (art. 8 ust. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Przedstawione zasady polskiego prawa wewnętrznego nie uległy zmianie po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, jednakże zmianie uległ stopień ich modyfikacji przez postanowienia aktów o randze międzynarodowej. W niniejszym opracowaniu skupimy się na aspekcie przejściowego świadczenia pracy o charakterze najemnym na terytorium drugiego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Źródła wykonywania pracy najemnej na terytorium innego państwa
Źródłem wykonywania pracy najemnej na terytorium innego państwa, niż terytorium państwa miejsca dotychczasowego zamieszkania pracownika może być stosunek pracy lub też innego rodzaju stosunek, np. zlecenie, zawarty zarówno z przedsiębiorstwem rodzimym, jak również z przedsiębiorstwem z siedzibą w tym drugim kraju. W sferze tej możemy mieć do czynienia z dwiema konstrukcjami nieuregulowanymi wprost w ustawodawstwie polskim, a mianowicie z:
[...]