Monitor Podatkowy

nr 5/2004

Podatkowy status twórcy

Stella Brzeszczyńska
Autorka jest prawnikiem specjalizującym się w prawie podatkowym.
Abstrakt

Bezpośrednim bodźcem do napisania tego artykułu są nowe regulacje ustawy o podatku od towarów i usług wyłączające pewne przychody twórców od opodatkowania podatkiem VAT. Bardzo istotne stało się więc precyzyjne określenie źródeł tych przychodów.

Prawo autorskie

Analizę podatkowego statusu osób twórczych należy rozpocząć od wskazania podstawowych przepisów prawa autorskiego, jest to bowiem źródło niezdefiniowanych w ustawach podatkowych pojęć, mających ogromne znaczenie dla ustalenia wysokości podatku i sposobu rozliczenia z fiskusem.

Twórcą jest osoba, której przysługują prawa autorskie z tytułu stworzenia utworu. Utworem zaś jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Chodzi o utwory:

1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (utwory literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),

2) plastyczne,

3) fotograficzne,

4) lutnicze,

5) wzornictwa przemysłowego,

6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,

7) muzyczne i słowno-muzyczne,

8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,

9) audiowizualne (w tym filmowe).

Dla ochrony prawa autorskiego obojętne jest przeznaczenie utworu oraz jego wartość, zarówno materialna jak i artystyczna, a także sposób jego wyrażenia (ustalenia). O powstaniu prawa autorskiego nie decyduje bowiem wartość opracowanego dzieła. Nawet niewielkie znaczeniowo prace, byleby cechował je element twórczości autora, mogą stanowić przedmiot ochrony autorskiej w rozumieniu art. 1 Prawa autorskiego. Zgodnie z art. 8 PrAutU prawo autorskie przysługuje twórcy, a w myśl art. 16 i 17 obejmuje ono prawo do:

1) ochrony autorskich dóbr osobistych,

2) wyłącznego rozporządzania utworem,

3) wynagrodzenia za wykorzystanie utworu.

Twórca może przenieść prawo autorskie do utworu na inne osoby. Jeżeli umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji.

Odrębnie uregulowano niektóre kwestie dotyczące utworów audiowizualnych. Współtwórcami utworu audiowizualnego są [...]