Abstrakt
Dnia 7.10.2003 r. uchwalono nowe Rozporządzenia Rady Unii Europejskiej (UE) nr 1798/2003 w sprawie współpracy administracyjnej w zakresie podatku od wartości dodanej i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 218/921. Przepisy nowego rozporządzenia regulujące wymianę informacji w zakresie podatku VAT weszły w życie 1.1.2004 r.
Geneza i cele systemu wymiany informacji
Stworzenie systemu wymiany informacji w zakresie podatku VAT wynikało z konieczności kontroli przebiegu procesów gospodarczych wewnątrz Wspólnoty. Wymiana informacji służyć ma prawidłowemu określeniu zobowiązań podatkowych wynikających z transakcji wewnątrzwspólnotowych, zwalczaniu oszustw podatkowych oraz przeciwdziałaniu zjawisku unikania opodatkowania. Rozwój wspólnego rynku stawia nowe wymagania przed Państwami Członkowskimi, a w konsekwencji również konieczność uchwalania nowych aktów prawnych, które będą mogły być podstawą prawną skutecznej wymiany informacji w obrębie Wspólnoty.
Rozporządzenie z 7.10.2003 r., precyzuje dotychczas obowiązujące rozwiązania oraz wprowadza wiele nowych instytucji, które mają służyć zacieśnieniu współpracy pomiędzy właściwymi władzami administracyjnymi Państw Członkowskich w zakresie zbierania, przechowywania i przekazywania informacji dotyczących wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów oraz wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, jak również współpracy z Komisją.
Podkreślić należy, że wymiana informacji dokonywana może być wyłącznie w celu zabezpieczenia prawidłowego określenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT. W konsekwencji zapewnić ma właściwe funkcjonowanie wspólnego rynku oraz walkę z oszustwami podatkowymi w zakresie tego podatku.
Struktura systemu wymiany informacji
Właściwymi władzami Państw Członkowskich, w imieniu których stosowane jest rozporządzenie, są ministrowie właściwi ds. finansów publicznych. System wymiany informacji opiera się na trójstopniowej strukturze systemu organów Państw Członkowskich uprawnionych do występowania z wnioskiem o udzielenie informacji oraz takiej samej strukturze systemu organów uprawnionych do udzielenia odpowiedzi. Podstawowym organem tej struktury jest centralne biuro łącznikowe (ang. central liaison office), wyznaczone przez Państwo Członkowskie jako odpowiedzialne - w drodze delegacji - za kontakty z innymi Państwami Członkowskimi w zakresie współpracy administracyjnej. Ponadto każda właściwa władza może wyznaczyć niższej rangi organ, określany jako łącznikowy organ administracyjny (ang. liaison departement), którym jest każde biuro, inne od centralnego biura łącznikowego. Organ ten wyposażony jest w szczególne uprawnienia terytorialne lub wyspecjalizowane uprawnienia operacyjne (rzeczowe), służące bezpośredniej wymianie informacji na podstawie Rozporządzenia. Ostatnim ogniwem tej struktury jest właściwy urzędnik (ang. competent official), czyli każdy urzędnik odpowiedzialny - a wcześniej odpowiednio umocowany - za bezpośrednią wymianę informacji na podstawie Rozporządzenia.
Centralne biuro łącznikowe odpowiedzialne jest za prowadzenie i udostępnianie uprawnionym podmiotom innych Państw Członkowskich listy łącznikowych organów administracyjnych oraz właściwych urzędników. Należy podkreślić, że jeżeli łącznikowy organ administracji lub właściwy urzędnik formułuje, bądź otrzymuje żądanie udzielenia informacji lub na nie odpowiada - jest zobowiązany poinformować o tym centralne biuro łącznikowe swojego państwa. Warunki przekazania informacji określane są indywidualnie przez każde Państwo Członkowskie. Żądanie pomocy skierowane do łącznikowego organu administracji lub właściwego urzędnika może wymagać podjęcia działań wykraczających poza ich terytorialny lub operacyjny (rzeczowy) zakres działania. W takim przypadku podmioty te zobowiązane są do bezzwłocznego przesłania takiego żądania do centralnego biura łącznikowego i jednoczesnego powiadomienia o tym fakcie władzy, która zwróciła się z wnioskiem o informacje. Organ, do którego zwrócono się z wnioskiem, nie ma obowiązku przekazania informacji lub dokumentów, które zostały uzyskane w wyniku podjęcia działań z upoważnienia lub na żądanie władz sądowniczych. Jeżeli jednak ustawodawstwo krajowe upoważnia organ do przekazania tego rodzaju informacji albo dokumentów, mogą one zostać udostępnione organowi zwracającemu się z wnioskiem. Gdy przekazanie informacji uzależnione jest od uprzedniego upoważnienia przez władzę sądowniczą, może się to odbyć dopiero po jego wydaniu.
Wymiana informacji na wniosek
Wymiana informacji pomiędzy właściwymi organami Państw Członkowskich dotyczyć może jednej lub kilku spraw. Muszą być one jednak określone przez organ wnioskujący. Organ, do którego zwrócono się o przekazanie informacji zobowiązany jest do [...]