Abstrakt

W artykule zostały omówione podstawowe zasady opodatkowania dywidend¹ pod rządami aktualnie obowiązujących przepisów podatkowych oraz tych, które będą miały zastosowanie od 1.5.2004 r. Przepisy te zostały ostatnio gruntownie znowelizowane w związku z koniecznością dostosowania polskiego prawodawstwa do regulacji obowiązujących w Unii Europejskiej.

Uwagi ogólne

Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym dywidend otrzymywanych przez osoby krajowe oraz osoby zagraniczne (tj. osoby niemające w Polsce siedziby/zarządu albo miejsca zamieszkania) określone są odpowiednio w PDOFizU oraz PDOPrU, w zależności od osoby otrzymującej dywidendę. Osoby krajowe podlegają opodatkowaniu w Polsce z tytułu dywidend otrzymywanych od spółek krajowych oraz spółek zagranicznych, podczas gdy osoby zagraniczne podlegają opodatkowaniu w Polsce z tytułu dywidend otrzymywanych od spółek polskich (art. 3 PDOPrU oraz art. 3 ust. 1 PDOFizU). Ponadto w przypadku wypłaty dywidendy przez polskie spółki na rzecz osób zagranicznych albo otrzymywania dywidendy przez osoby krajowe od spółek zagranicznych zastosowanie będą miały przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania² pomiędzy Polską a krajem podmiotu otrzymującego albo wypłacającego dywidendę, jeżeli umowa taka została zawarta. Postanowienia takiej umowy mają przy tym pierwszeństwo przed przepisami krajowymi³.

Przy prezentacji zasad opodatkowania dywidend można wyróżnić:

- transakcje krajowe (tj. wypłatę dywidendy przez polską spółkę na rzecz osoby krajowej),

- transakcje międzynarodowe (tj. wypłatę dywidendy przez polską spółkę na rzecz osoby zagranicznej oraz wypłatę dywidendy przez spółkę zagraniczną na rzecz osoby krajowej) z wyróżnieniem transakcji z krajami członkowskimi Unii Europejskiej.

Dywidendy w transakcjach krajowych

W przypadku wypłaty dywidendy przez polską spółkę na rzecz osoby krajowej będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (w szczególności innej spółki handlowej), przychód w postaci dywidendy nie jest łączony z pozostałymi przychodami w celu ustalenia dochodu, ale jest opodatkowany w sposób zryczałtowany (przychód ten należy do kategorii przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych)⁴. Ponieważ opodatkowaniu podlega w tym przypadku przychód, a nie dochód, podatnicy nie mają [...]