Abstrakt
Z dniem 1.1. 2005 r. wejdą w życie przepisy ustawy z 2.7.2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej1 nowelizujące Ordynację podatkową w części dotyczącej interpretacji prawa podatkowego (art. 14-14c oraz nowy art. 14d OrdPU). Nowelizacja wprowadzi istotne zmiany w zakresie zasad i trybu udzielania oraz konsekwencji zastosowania się do treści interpretacji wydawanych przez Ministra Finansów bądź organy podatkowe I instancji.
Wstęp
Szczegółowa analiza znowelizowanej regulacji niesie za sobą szereg pytań co do kształtu podstawowych instytucji, które będą wymagały odpowiedzi zapewne już w pierwszym okresie obowiązywania nowych przepisów.
Przypomnijmy, że istotą nowatorskiej w polskim prawie konstrukcji interpretacji jest pełna ochrona zarówno wszystkich podmiotów stosujących się do interpretacji ministerialnych, jak również adresatów interpretacji indywidualnych przed jakimikolwiek sankcjami związanymi z naruszeniem prawa podatkowego, które mogą być rezultatem zastosowania się do treści interpretacji. Już pobieżna analiza przepisów pozwala dostrzec tę korzyść nowych interpretacji w porównaniu ze stanem dotychczasowym, przedstawiano ją wielokrotnie na łamach prasy specjalistycznej i gospodarczej. Zgodnie z brzmieniem znowelizowanych przepisów art. 14 § 3 zd. 1 oraz art. 14c zd. 1 OrdPU, zastosowanie się podatnika, płatnika lub inkasenta do interpretacji (odpowiednio ministerialnych oraz indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe I instancji) nie może mu szkodzić, przez co rozumie się już nie tylko - jak dotychczas - zakaz naliczania odsetek za zwłokę, nakładania kar z Kodeksu karnego skarbowego oraz ustalania dodatkowej sankcji w podatku VAT, lecz również brak możliwości ustalenia lub określenia zobowiązania podatkowego. Rozszerzenie zakresu ochrony towarzyszącej zastosowaniu się do treści interpretacji rodzi pytanie o zakres czasowy stosowania tej ochrony, w szczególności: z jakiej ochrony od przyszłego roku korzystać będą interpretacje udzielone przed dniem wejścia w życie nowelizacji.
Brak przepisów przejściowych
Niewątpliwą słabością nowelizacji jest brak jakichkolwiek przepisów przejściowych rozwiązujących problemy międzyczasowe. Poza regulacją pozostały następujące kluczowe zagadnienia:
- czy dotychczasowym interpretacjom przyznać należy w nowym stanie prawnym moc wiążącą organy podatkowe w zakresie rozliczeń za okresy sprzed 1.1.2005 r.,
- jaka ochrona towarzyszyła będzie zachowaniu podatników po 31.12.2004 r., jeśli będzie ono zgodne z treścią interpretacji uzyskanych przed tym dniem,
- w jaki sposób zostaną rozpatrzone zapytania złożone przed 1.1.2005 r., których nie załatwiono do końca 2004 r.
Brak regulacji przejściowej utrudnia odpowiedź na powyższe pytania, możliwe jednak jest przedstawienie propozycji rozwiązań interpretacyjnych opartych na znowelizowanych przepisach.
Ochrona przysługująca adresatom dotychczasowych indywidualnych interpretacji
Podstawowym zagadnieniem wymagającym rozważenia w tym zakresie jest istnienie kontynuacji między dotychczasowymi, a nowymi instytucjami interpretacji prawa podatkowego, która uzasadniałaby stosowanie [...]