Abstrakt

Prawo do dużej ulgi budowlanej obejmuje tylko wydatki poniesione do 31.12.2004 r. W skrajnych przypadkach termin do skorzystania z ulgi został ograniczony tylko do 3 lat (rok 2002, 2003 i 2004) - dla osób, które zaczęły z niej korzystać w ostatnim możliwym terminie pod koniec 2001 r.

Ograniczenie ulgi terminem, jeżeli została ona wcześniej przyznana bez takiego ograniczenia, należy zdaniem Autora ocenić jako złamanie zasady demokratycznego państwa prawnego przez odebranie (ograniczenie) praw nabytych.

Ochrona praw nabytych

Ustawą z 21.11.2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 134, poz. 1509 ze zm. - dalej: nowelizacja z 2001 r.) zniesiona została od 1.1.2002 r. część ulg w podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym tzw. ulgi budowlane przewidziane w art. 26 i 27a ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176) w brzmieniu obowiązującym przed 1.1.2002 r.

W przepisach ww. ustawy nowelizującej przewidziano w art. 3 i 4 zachowanie prawa do ulgi w ramach ochrony praw nabytych. Dotyczy to wydatków objętych tzw. dużą ulgą budowlaną, czyli na zakup gruntu, budowę budynku mieszkalnego, wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej, zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne, przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne oraz wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, a także na systematyczne oszczędzanie w kasie mieszkaniowej.

Do 1.1.2002 r. prawo do dużej ulgi budowlanej istniało w dwóch formach. Podatnicy, którzy inwestycję rozpoczęli przed 1.1.1997 r., zachowali prawo do odliczania wydatków od podstawy opodatkowania. Pozostali natomiast mogli odliczać 19% poniesionych wydatków od podatku. Zarówno art. 3 nowelizacji dotyczący prawa do odliczania wydatków od podstawy opodatkowania nabytego przed 1.1.1997 r., jak i art. 4 dotyczący prawa do odliczania części wydatków od podatku nabytego przed 1.1.2002 r. zawierają ograniczenie czasowe. W myśl tych regulacji prawo do ulgi obejmuje tylko wydatki poniesione do 31.12.2004 r. Takiego ograniczenia nie zawiera przepis przejściowy dotyczący odliczania kwot wpłaconych na systematyczne oszczędzanie w kasie mieszkaniowej, prawo do ulgi przysługuje przez okres oszczędzania określony przed 1.1.2002 r. w umowie o kredyt kontraktowy (art. 4 ust. 3 nowelizacji).

Ustawodawca, wprowadzając ograniczenia czasowe, wszedł, zdaniem Autora, w [...]