Monitor Podatkowy

nr 10/2004

Relacje pomiędzy podatkowym prawem wspólnotowym i krajowym - wybrane aspekty

Andrzej Dębiec
Autor - radca prawny i doradca podatkowy jest partnerem kancelarii Lovells odpowiedzialnym za Dział Podatkowy.
Agnieszka Ferek
Autorka jest radcą prawnym specjalizującym się w prawie podatkowym w ramach Działu Podatkowego kancelarii Lovells.
Abstrakt

Na gruncie przepisów podatkowych rozstrzygnięcie w zakresie ustalenia istoty relacji pomiędzy europejskim prawem podatkowym, a krajowym porządkiem prawnym, ma zasadnicze znaczenie dla określenia pozycji podatnika w wytworzonej przez te relacje nowej sytuacji prawnopodatkowej, jak również pozwoli na zdefiniowanie nowych uprawnień i obowiązków nałożonych na organy podatkowe i sądy w zakresie stosowania prawa podatkowego oraz jego wykładni.

Wstęp

Wraz z akcesją do Unii Europejskiej, Polska przyjęła acquis communautaire, tj. cały dorobek prawny Wspólnoty. Co do zasady, dorobek ten, obok prawa krajowego, stał się równorzędnym porządkiem prawnym obowiązującym w Polsce. Podkreślić należy, że obejmuje on nie tylko dotychczasowe prawo unii europejskiej, ale również ukształtowane zasady jego wykładni, orzecznictwo sądowe i zwyczaje.

Przystępując do Unii, Polska uznała również nadrzędność prawa wspólnotowego nad prawem krajowym, co przejawia się m.in. w uznaniu kompetencji organów ponadnarodowych do uchwalania aktów prawnych mających moc wiążącą wobec polskich obywateli.

Powyższe dotyczy w całej rozciągłości również dorobku Wspólnoty w zakresie prawa podatkowego. Przedmiotem regulacji w zakresie przepisów normujących tę dziedzinę prawa gospodarczego są przede wszystkim zagadnienia dotyczące podatków pośrednich (VAT i akcyzy) oraz, w mniejszym zakresie, podatków dochodowych. Zasadnicza część wspólnotowych przepisów podatkowych zawarta została w dyrektywach Rady Unii. Pewne istotne normy mające wpływ na prawo podatkowe poszczególnych państw członkowskich oraz na jego wykładnię, zostały zawarte w traktatach założycielskich Wspólnot Europejskich oraz traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

W związku z faktem, iż prawo europejskie jest, co do zasady, prawem obowiązującym w Państwach Członkowskich, powstają różnorodne relacje pomiędzy normami krajowymi i wspólnotowymi. Zagadnienia związane z tymi relacjami nie zostały [...]